Ruột non (intestines) là đoạn tiêu hóa nối từ phần dưới của dạ dày cho đến manh tràng. Chức năng chính của đoạn ruột này là hấp thụ chất dinh dưỡng.
Xét về mặt ung thư học: dựa vào loại tế bào sinh ung thư, có thể chia ra những loại sau để phù hợp với việc lựa chọn thuốc hóa trị cho các tác nhân tế bào gây ung thư cụ thể:
Ung thư biểu mô tuyến ruột non (adenocarcinoma): Là loại ung thư thường gặp nhất. Bệnh do các tế bào biểu mô tuyến của ruột non gây ra, thường gặp nhiều nhất ở tá tràng.
Khối u thần kinh nội tiết (carcinoid): Xuất phát từ các tế bào thần kinh điều khiển hoạt động của đoạn ruột này, thường xuất hiện ở phần cuối hồi tràng, manh tràng.
Sarcome: Xuất phát từ các tế bào mô liên kết ở ruột non.
Lymphoma: Do các khối u của hạch bạch huyết gây ra, thường xuất hiện trên mạc nối.
GIST ruột non: Loại u xuất phát từ tế bào đệm của trung mô ruột non.
Ung thư ruột non không có triệu chứng rõ ràng. Phần tá tràng sẽ có các triệu chứng của bệnh viêm loét – xuất huyết dạ dày tá tràng. Phần hồi tràng sẽ có các triệu chứng của đại tràng lên. Các triệu chứng một khi đã rõ ràng thì hầu như bệnh đã vào giai đoạn muộn.
Các triệu chứng mơ hồ, gồm:
Đau bụng, thượng vị hoặc quanh rốn.
Sụt cân, mệt mỏi.
Thiếu máu (thiếu máu toàn thể). Tiêu phân đen.
Tiêu chảy với hội chứng lị và tiêu nhầy.
Khi khối u lớn lên sẽ có các triệu chứng của hội chứng chèn ép: Buồn nôn, nôn, tắc ruột, bí trung đại tiện… Tắc ruột xuất hiện trong 15 – 35% các trường hợp. Có thể sờ được khối u nếu khối u lớn ở 10 – 20% trường hợp.
Thủng ruột: Xuất hiện ở 10% các trường hợp.
Chưa có ghi nhận rõ về bệnh sinh, nhưng có một số giả thiết đang chờ kết quả khảo sát lớn hơn như:
Bệnh đa polyp ruột có yếu tố di truyền, như hội chứng Gardner, hội chứng Peutz Jeghers…
Hội chứng viêm ruột bệnh Caliac.
Như đã nói ở trên, các triệu chứng của bệnh ung thư ruột non rất mơ hồ. Khi có vấn đề về đường tiêu hóa, bạn cần đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được khám và xét nghiệm.
Đây là phương pháp xét nghiệm đơn giản nhất. Việc bạn có một khối u đường tiêu hóa thường đi kèm với việc khối u lan rộng. Khi khối u lan ra xung quanh, nhất là ở vùng ruột non, nơi có lượng mạch máu dồi dào, thường dễ gây chảy máu đường ruột rỉ rả. Để phát hiện có chảy máu đường tiêu hóa, đây là phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất.
Có sự gia tăng một vài marker ung thư như CA 19-9, CEA, AFP.
Ngoài ra, công thức máu còn cho biết tổng quang về tình trạng dinh dưỡng, lượng máu đã bị rỉ rả tiêu hao. Điều này giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quang trong việc đưa ra phác đồ thích hợp.
Đây là một phương pháp cũ, thường chỉ phát hiện được khi u ruột non đã phát triển. Phương pháp này ngày nay ít được sử dụng.
So với khoảng thời gian trước, phương pháp hình ảnh học này ngày càng thông dụng. Nhanh, gọn, rẻ là ưu điểm vượt trội của nó.
Siêu âm dễ dàng phát hiện các u đặc trong ổ bụng. Thậm chí còn phát hiện nếu tình trạng khối u di căn đến màng bụng.
Tuy nhiên, việc đường ruột chứa hơi lại là nhược điểm của siêu âm. Do đó, muốn siêu âm chính xác đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, cũng như sự hợp tác của bệnh nhân dưới hướng dẫn của bác sĩ siêu âm.
Với quá trình phát triển, CT Scan dần trở nên phổ biến và không quá đắt đỏ như xưa.
CT Scan cho phép khảo sát chi tiết và tường tận đường tiêu hóa của bệnh nhân.
Phương pháp này còn giúp đánh giá vị trí chính xác khối u, tình trạng di căn xung quanh.
Đây là một trong những phương pháp chính hiện nay giúp phát hiện u đường ruột, nhất là u ruột non.
Đây là phương pháp không xâm lấn cuối cùng nếu tất cả các phương pháp ở trên đều không đánh giá chính xác được vấn đề của bệnh.
Giống như CT Scan, MRI cho phép đánh giá chính xác khối u. Ưu việt của phương pháp này là giúp đánh giá được chính xác nhất bản chất khối u là dạng đặc hay nang hay đã hoại tử bên trong.
Nhìn về mặt tích cực thì MRI cũng có những mặt hạn chế. Giá thành cao là một trong những lý do. Bên cạnh đó, nếu muốn chụp được phim MRI, bệnh nhân cần phải giữ yên rất lâu vùng bụng vì vùng bụng di động theo nhịp thở.
Nhìn chung thì đây là phương pháp hữu hiệu, tiên tiến và khá an toàn.
Đây là phương pháp mới, khá tiên tiến.
Một thiết bị quay phim được thu nhỏ với kích thước to hơn viên thuốc nang bình thường. Bệnh nhân chỉ việc nuốt viên thuốc này và lấy nó ra sau khi đi vệ sinh.
Máy quay sẽ quay toàn bộ hành trình của nó qua ruột của bạn. Chính vì thế, đây là phương pháp khảo sát tiên tiến và không gây khó chịu nhiều nhất.
Điểm mấu chốt là vấn đề giá thành rất cao và ở Việt Nam chưa có bệnh viện hay cơ sở y tế nào áp dụng.
Đây là phương pháp cuối cùng. Bạn sẽ được gây mê và bác sĩ sẽ dưa dụng cụ quang sát thông qua một vết rạch nhỏ trên bụng.
Phương pháp này đánh giá tổng quát và rõ ràng, thực tế nhất tình trạng bụng của bạn. Thậm chí, nếu cần, bác sĩ hoàn toàn có thể dung dụng cụ để lấy sinh thiết hoặc tiến hành phẫu thuật cắt bỏ khối u đem ra ngoài.
Khi bạn có các triệu chứng về đường tiêu hóa như ở trên thì hãy liên hệ với bác sĩ, tâm sự về sức khỏe của mình để được khám và điều trị, cũng như chẩn đoán chính xác, tránh nhầm lẫn với những bệnh của ống tiêu hóa khác.
Bác sĩ Nguyễn Quang Hiếu