I. Quy tắc ghi lại hình ảnh trong siêu âm 4 chiều
1. Mô tả cách máy siêu âm tái tạo hình ảnh
Không chỉ siêu âm 4 chiều, mà các hình thức siêu âm khác cũng có cùng cách thức ghi lại hình ảnh.
Thuật ngữ “siêu âm”, tiếng Anh gọi là ultrasound, là phương pháp sử dụng sóng âm tần số cao để ghi lại hình ảnh. Những thế kỷ trước, các thiết bị y tế chưa phát triển như bây giờ nên việc khám thai gặp nhiều khó khăn. Các y sĩ chỉ có thể khám bằng cách lắng nghe tiếng chuyển động của thai, nắn bụng mẹ, nhìn vào các biểu hiện của mẹ để đoán sức khỏe em bé. Nhưng khi phương pháp siêu âm ra đời và được sử dụng rộng rãi, bác sĩ có thể sử dụng sóng âm tần số cao để tái tạo hình ảnh của em bé trong bụng mẹ. Thông qua hình ảnh đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán được tình trạng hiện tại của bé với độ chính xác rất cao.
Để có thể đưa sóng siêu âm vào cơ thể, bác sĩ sẽ sử dụng một đầu dò. Đầu dò này được gắn vào máy siêu âm. Đầu dò đi đến đâu, liền phát sóng âm đến đó; máy siêu âm sẽ nhận các sóng phản hồi và phác thảo thành hình ảnh. Những ảnh mà các mẹ nhìn thấy trên máy siêu âm là hình ảnh thực, thu tại ngay thời điểm đầu dò đi qua.
Siêu âm 4 chiều sẽ cho ra hình ảnh có màu sắc sống động, giúp mẹ bầu hình dung về em bé dễ dàng hơn. Còn phương pháp siêu âm 2D thì chỉ cho ra ảnh đen trắng, nên nhiều mẹ bầu không có
2. Siêu âm không giống các phương pháp chụp ảnh Y học khác
Phương pháp tái tạo hình ảnh bằng sóng siêu âm hay được hiểu nhầm với X-quang. Xin lưu ý đây là hai phương pháp hoàn toàn khác nhau. Sử dụng sóng siêu âm hoàn toàn an toàn. Còn chụp X-quang sử dụng một loại sóng khác, cơ thể có thể phải chịu ảnh hưởng bởi bức xạ ion hóa, dù rất ít.
Siêu âm cũng không giống với nội soi tiêu hóa. Nhiều người không rõ, tưởng rằng đầu dò siêm âm cũng giống đầu dò nội soi. Và đây là điểm khác biệt: Nội soi tiêu hóa là chụp ảnh bên trong, siêu âm là ghi lại phản hồi để tạo thành hình ảnh. Đối với nội soi tiêu hóa, đầu dò sẽ đưa qua cổ họng của bệnh nhân để xem tình trạng dạ dày. Đối với siêu âm, bác sĩ sẽ sử dụng gel, thoa lên bụng của mẹ bầu và di đầu dò xung quanh vùng siêu âm.
I. Tại sao ảnh siêu âm lại không giống ảnh chụp bằng điện thoại?
1. Lý do để điện thoại có những hình ảnh sắc nét
Để ra những hình ảnh như ở điện thoại và máy ảnh, điều kiện bắt buộc phải có là ánh sáng. Thiết bị càng hiện đại lại càng bắt sáng tốt. Camera điện thoại bắt lấy ánh sáng trong môi trường. Khi ánh sáng đi qua ống kính camera, nó sẽ ghi lại hình ảnh, và hiển thị hình ảnh đấy lên màn hình điện thoại của bạn. Điện thoại càng cao cấp, camera lại càng bắt sáng tốt, và hình ảnh lại càng sắc nét.
Nếu không có ánh sáng, chất lượng hình ảnh thu được sẽ khá tệ. Một số điện thoại có chế độ chụp ban đêm, nhưng lưu ý chế độ đó cũng chỉ hoạt động tốt khi môi trường có ánh sáng, dù yếu. Nếu hoàn toàn không có ánh sáng gì, hoặc là bạn phải bật flash để tạo ánh sáng từ máy, hoặc bạn di chuyển đến khu vực nhiều ánh sáng hơn để chụp ảnh.
Tóm lại: để điện thoại ghi được những hình ảnh selfie hoặc ảnh đồ vật đẹp như thế, bắt buộc phải có ánh sáng đi qua ống kính.
2. Lý do ảnh siêu âm cho ra chất lượng thấp
Như đã nói ở trên, máy siêu âm sử dụng các đầu dò phát sóng âm có tần số cao tác động vào các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể để nhận lại các sóng âm phản hồi qua đó phác thảo thành hình ảnh siêu âm.
Ảnh siêu âm vì vậy không phải là ảnh chụp trực tiếp, không cần ánh sáng. Những hình ảnh thu được trên máy siêu âm 4 chiều là ảnh đồ họa. Với những thiết bị hiện đại, khả năng bắt sóng phản xạ càng lúc càng tốt, do đó ảnh dựng được càng lúc càng chi tiết và sinh động hơn.
Nếu mẹ bầu thường xuyên đi siêu âm 2D, mẹ bầu sẽ biết ảnh siêu âm 2D chỉ là ảnh đen trắng. Tuy nhiên khi bắt đầu siêu âm 4 chiều, siêu âm 5 chiều (5D), mẹ bầu sẽ được ngắm bé với đầy đủ màu sắc sinh động. Tại một số phòng khám, như Phòng Khám Đa Khoa Minh Tâm còn xuất video của bé tặng gia đình. Không phải phòng khám nào cũng sẵn sàng xuất video bé như bên Minh Tâm, nên rất nhiều người đã lựa chọn gói siêu âm tiền sản tại phòng khám này. Các bạn có thể tham khảo gói khám thai tại Minh Tâm hoặc gọi hotline 0919.255.115 để đặt lịch siêu âm.
III. Các dấu hiệu bất thường có thể nhìn thấy trong ảnh siêu âm 4 chiều
1. Khi nào nên đi siêu âm 4 chiều?
Khi thai còn nhỏ, mẹ bầu không cần đi siêu âm 4D, 5D.
Mục đích siêu âm 4D, 5D để phát hiện các dị tật khi thai nhi còn trong bụng mẹ. Tuy nhiên, không phải dị tật nào cũng có thể phát hiện từ sớm. Lúc thai mới được vài tuần tuổi, chưa thành hình, mẹ bầu chỉ cần siêu âm 2D. Khi thai được 11 tuần đến 13 tuần, lúc này có thể bắt đầu siêu âm 4D được rồi.
Một mốc quan trọng khác mà bác sĩ khuyên, ấy là khi em bé được khoảng 21 – 22 tuần tuổi. Lúc này bác sĩ sẽ quan sát được hầu hết các dị tật về ngoại hình của em bé và hướng dẫn gia đình phương án điều trị.
Mốc cuối cùng bắt buộc phải siêu âm 4 chiều, đó là khi em bé được khoảng 31 – 32 tuần tuổi. Lúc này bác sĩ cần biết em bé đã có đầy đủ sức khỏe để chuẩn bị chào đời được chưa. Nếu mẹ bầu không muốn thực hiện siêu âm 4D, mẹ bầu vẫn được lựa chọn siêu âm 2D ảnh đen trắng. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ hình thức siêu âm phù hợp với điều kiện của em bé.
2. Siêu âm 4 chiều sẽ phát hiện được những vấn đề gì của em bé?
Siêu âm định kỳ sẽ giúp mẹ bầu biết được những vấn đề bẩm sinh mà em bé gặp phải. Mỗi mốc siêu âm là một thời kỳ phát triển của thai. Và ở mỗi thời kỳ, những biểu hiện dị tật (nếu có) lại thể hiện rõ hơn.
– Phát hiện thai vô sọ, thành bụng có khe hở, thai không có xương mũi,…
– Những dị tật về khuôn mặt thai nhi như dị tật sứt môi, hở hàm ếch,…
– Những dị dạng ở các cơ quan và nội tạng của thai nhi
– Các bất thường ở động mạch, tim hay trong cấu trúc não, bất thường hệ tiêu hóa…
– Xem thai nhi có gặp tình trạng chậm phát triển trong tử cung không. Đây là tình trạng có thể dẫn đến thai chết lưu, suy thai, ngạt sau sinh,…
IV. Hình ảnh thai nhi trong siêu âm 4 chiều thế nào là khỏe mạnh?
Để đọc được ảnh thai nhi và chẩn đoán được tình trạng bé, các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh phải trải qua rất nhiều năm đào tạo. Như bác sĩ Nguyễn Hoàng Sơn của Phòng Khám Đa Khoa Minh Tâm đã có 10 năm kinh nghiệm trong chẩn đoán hình ảnh. Từ những kinh nghiệm và kiến thức nhận được liên tục trong 10 năm, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên chính xác nhất cho các mẹ bầu.
Bên cạnh hình ảnh siêu âm, những thông số kĩ thuật mà máy siêu âm cung cấp cũng rất quan trọng. Để đọc được thông số này, bác sĩ phải học rất nhiều năm và phải làm hàng ngàn ca bệnh mới có thể nhớ.
Bởi vậy, khi có những thắc mắc về hình ảnh thai nhi khi siêu âm 4 chiều, mẹ bầu hãy mạnh dạn hỏi bác sĩ để được trả lời. Mẹ bầu và gia đình không nên nhờ những người không có chuyên môn đọc phiếu siêu âm, mà hãy để bác sĩ chuyên khoa giải đáp thắc mắc.
—-