Các bác sĩ và bệnh nhân thường đề cập đến các giai đoạn của ung thư tiền liệt tuyến gồm 1, 2 3 , 4 (giai đoạn cuối). Sự phân chia các giai đoạn này để chỉ mức độ tiến triển, di căn của bệnh, nó cũng chỉ là một trong nhiều cách phức tạp khác trong hệ thống phân chia giai đoạn của ung thư nói chung và ung thu tuyến tiền liệt nói riêng.
Các giai đoạn của ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn ban đầu
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn ban đầu thường tiến triển chậm, các tế bào ung thư thường phát triển khu trú ở 1 phần của tuyến, đôi khi trông các tế bào cũng khá giống với tế bào khỏe mạnh bình thường [ 1].
Đối với tất cả các bệnh ung thư nếu được phát hiện càng sớm thì khả năng chữa trị và tiên lượng sống càng cao cho bệnh nhân, việc phát hiện sớm được ung thư ở giai đoạn đầu là điều tuyệt vời với bệnh nhân cũng như gia đình. 100% bệnh nhân phát hiện được ở giai đoạn này đều sống trên 5 năm.
Tuy nhiên, như đã nói ở trên, giai đoạn đầu của ung thư tiền liệt tuyến các tế bào ung thư chỉ mới phát triển một cách thầm lặng, đôi khi không gây ra bất kì triệu chứng khác biệt nào trong sinh hoạt của nam giới và khi chẩn đoán bằng những phương pháp cận lâm sàng cũng không thể phát hiện ra.
Giai đoạn đầu của ung thư tiền liệt tuyến nồng độ PSA (kháng nguyên đặc hiệu của tiền liệt tuyến – một marker của ung thư tuyến tiền liệt rất thấp trong máu.
Vì thế việc phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn đầu thực tế là rất khó khăn và sự di căn của ung thư tiền liệt tuyến thường âm thầm xảy ra.
Ở giai đoạn này với những bệnh nhân không có triệu chứng ung thư tiền liệt tuyến, bệnh nhân cao tuổi hoặc có vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng khác được khuyến cáo theo dõi không can thiệp điều trị.
Những người có yếu tố nguy cơ cao mắc bệnh thì có thể tiến hành xạ trị hoặc cắt bỏ tuyến tiền liệt.
Ở giai đoạn này các tế bào ung thư tuyến tiền liệt bắt đầu phát triển mạnh lên, lúc này khối u được phát hiện ở trong tuyến tiền liệt và các bác sĩ có thể phát hiện được dựa trên kinh nghiệm và thăm khám lâm sàng. Tuy nhiên nồng độ PSA trong máu chỉ ở mức trung bình hoặc vẫn rất thấp.
Ở giai doạn này một số triệu chứng của rối loạn tiểu tiện như tiểu rắt, tiểu đêm…có thể xảy ra ở bệnh nhân. Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2 được chia làm 2 loại theo vị trí và kích thước của khối u là giai đoạn 2a và 2b [ 2].
Vì vậy khi nam giới phát hiện những biểu hiện khác thường như thường xuyên tiểu đêm, tiểu bị đau, tiểu són, tiểu ra máu….cần tìm ngay sự tư vấn của bác sĩ để được thăm khám và phát hiện kịp thời.
Điều trị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 2 thì phương pháp xạ trị và phẫu thuật kết hợp điều trị bằng thuốc nội tiết được coi là lựa chọn phù hợp nhất.
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 3
Ở giai đoạn này tế bào ung thư đã lộ rõ nguyên hình và bắt đầu có khả năng xâm lấn di căn ra bên ngoài tuyến tiền liệt. Khối u bắt đầu tiến đến mục tiêu đầu tiên là túi tinh là các tuyến sản xuất là chất dịch tạo nên tinh dịch nhưng chưa di căn xa hơn như bàng quang hay trực tràng.
Nồng độ PSA lúc này rất cao có thể phát hiện bằng các xét nghiệm máu.
Ở giai đoạn này việc điều trị trở nên khó khăn hơn và tỷ lệ tái phát sau khi điều trị cũng cao hơn 2 giai đoạn đầu.
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 3 lúc này nồng độ PSA tăng lên đáng kể
Giai đoạn 3 này chỉ định về xạ trị là bắt buộc, phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt (thướng là cắt bỏ hạch bạch huyết vùng chậu) kết hợp liệu pháp hoormon [ 3].
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 4
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 4 hay còn gọi là ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn cuối. Đây là giai đoạn nguy hiểm nhất bởi khối u đã có khả năng xâm lấn và di căn rộng.
Chúng di căn vào các khu vực lân cận tuyến tiền liệt như bàng quang, trực tràng hoặc có thể di căn xa như di căn vào xương, phổi…theo đường bạch huyết.
Triệu chứng ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn cuối bệnh nhân sẽ thấy rất khó khăn khi đi tiểu, đi tiểu rất đau do khối u chèn ép và các biểu hiện ở các cơ quan khác mà khối u di căn đến như đau xương, dễ gãy xương, khó thở, yếu liệt chi dưới…
Thực tế chỉ có một số ít bệnh nhân ở giai đoạn cuối này có thể chữa trị được thì hầu hết các bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn cuối không có khả năng điều trị được. Khoảng 31 % bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn cuối sống được sau 5 năm.
Vì thế, mục tiêu chữa ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn này là cải thiện được chất lượng sống, kiểm soát được tiến triển của bệnh.
Liệu pháp hormon, có thể cùng với hóa trị
Xạ trị kết hợp biện pháp hoormon
Cắt bỏ tuyến tiến liệt ở nam giới chưa có di căn đến hạch bạch huyết hoặc các bộ phận khác
Phẫu thuật (TURP) để làm giảm các triệu chứng như chảy máu hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu
Phương pháp điều trị nhằm hạn chế di căn xương, chẳng hạn như denosumab (Xgeva), một bisphosphonate như zoledronic acid (Zometa), xạ trị bên ngoài nhằm vào xương.
Các biện pháp điều trị ở giai đoạn này tương tự như giai đoạn 3:
Dược sĩ Thu Hoài
Giai đoạn này kết hợp với các biện pháp giảm đau cho bệnh nhân như sử dụng moorphin bởi giai đoạn cuối bệnh nhân cực kì đau đớn và tiên lượng sống chỉ tính theo vài tháng đến vài tuần.