Bệnh võng mạc tiểu đường là một biến chứng của bệnh tiểu đường, do lượng đường trong máu cao gây hại cho mặt sau của mắt (võng mạc). Bệnh có thể gây mù nếu không được chẩn đoán và không điều trị kịp thời.
Tuy nhiên, phải mất vài năm để bệnh võng mạc tiểu đường để đạt tới giai đoạn có thể đe dọa thị lực. Để giảm thiểu nguy cơ này xảy ra, người mắc bệnh tiểu đường nên:
đảm bảo kiểm soát lượng đường trong máu, huyết áp và cholesterol
khám nghiệm bệnh đái tháo đường hàng năm để phát hiện và điều trị sớm bệnh võng mạc tiểu đường
Bệnh tiểu đường có thể ảnh hưởng đến mắt như thế nào
Võng mạc là lớp nhạy cảm với ánh sáng của các tế bào ở mặt sau của mắt, võng mạc có nhiệm vụ chuyển đổi ánh sáng thành các tín hiệu điện.
Các tín hiệu được gửi đến não và não biến chúng thành những hình ảnh bạn nhìn thấy. Võng mạc cần cung cấp máu liên tục, nó nhận được thông qua một mạng lưới các mạch máu nhỏ.
Theo thời gian, lượng đường trong máu cao liên tục có thể làm hỏng các mạch máu trong ba giai đoạn chính:
các mạch máu nhỏ phát triển trong các mạch máu, có thể chảy máu một chút nhưng thường không ảnh hưởng đến thị giác – đây được gọi là bệnh võng mạc nền
những thay đổi nghiêm trọng và lan rộng hơn ảnh hưởng đến mạch máu, bao gồm chảy máu nhiều hơn vào mắt – đây được gọi là bệnh võng mạc tiền sinh nở trước
mô sẹo và các mạch máu mới, yếu và chảy máu một cách dễ dàng, phát triển trên võng mạc – đây được gọi là bệnh võng mạc tăng sinh nhanh và có thể dẫn đến mất thị lực
Tuy nhiên, nếu được phát hiện ra điều trị kịp thời sẽ giảm thiểu nguy cơ mất thị lực.
Ai có nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường?
Bất cứ ai mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 hoặc bệnh đái tháo đường tuýp 2 đều có nguy cơ mắc chứng võng mạc tiểu đường. Bạn có nguy cơ lớn hơn nếu bạn:
đã bị tiểu đường trong một thời gian dài
có lượng đường trong máu cao (độ đường trong máu) liên tục
bị huyết áp cao
có cholesterol cao
đang mang thai
có nguồn gốc Châu Á
Bằng cách giữ mức đường trong máu, huyết áp và cholesterol trong tầm kiểm soát, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường .
Các triệu chứng của bệnh võng mạc tiểu đường
Bệnh võng mạc tiểu đường ở giai đoạn đầu không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào cho đến khi thị lực bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, dấu hiệu sớm của tình trạng này có thể được lấy bằng cách chụp ảnh mắt trong quá trình kiểm tra mắt tiểu đường. Hãy đến các bệnh viện mắt uy tín ngay nếu bạn gặp tình trạng:
thị lực ngày càng suy giảm
mất thị lực đột ngột
hình nổi trong tầm nhìn
nhìn mờ hoặc lờ mờ
đau mắt hoặc đỏ
Những triệu chứng trên không hẳn là dấu hiệu báo hiệu bệnh võng mạc tiểu đường, tuy nhiên đây cũng có thể là dấu hiệu các bệnh về mắt nguy hiểm khác.
Kiểm tra mắt tiểu đường
Nếu mắc bệnh tiểu đường từ 12 tuổi trở lên nên sàng lọc bệnh về mắt mỗi năm một lần vì:
bệnh võng mạc tiểu đường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu
tình trạng này có thể gây mù vĩnh viễn nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời
sàng lọc có thể phát hiện các vấn đề trong mắt trước khi chúng bắt đầu ảnh hưởng đến tầm nhìn
nếu được phát hiện và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm sự mất thị lực
Các thử nghiệm sàng lọc bao gồm việc kiểm tra võng mạc của mắt. Tùy thuộc vào kết quả mà các bác sĩ chuyên khoa có thể chuẩn đoán được tình trạng của võng mạc.
Giảm nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường
Bạn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường, hoặc giúp ngăn ngừa bệnh nặng hơn, bằng cách:
kiểm soát lượng đường trong máu, huyết áp và cholesterol
uống thuốc tiểu đường theo quy định
thường xuyên kiểm tra tình trạng mắt
đi khám ngay lập tức nếu nhận thấy bất kỳ thay đổi nào đối với thị lực
duy trì cân nặng khỏe mạnh, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và không hút thuốc
Điều trị bệnh võng mạc tiểu đường
Điều trị bệnh võng mạc tiểu đường khi sàng lọc phát hiện những vấn đề đáng kể ảnh hưởng đến thị lực. Nếu tình trạng bệnh chưa đạt đến giai đoạn này, bạn nên kiểm soát bệnh tiểu đường. Các phương pháp điều trị chính cho bệnh võng mạc tiểu đường là:
điều trị bằng laser
tiêm thuốc vào mắt
một phẫu thuật để loại bỏ máu hoặc mô sẹo từ mắt
Bệnh võng mạc tiểu đường là một bệnh thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi. Những ai có bệnh tiểu đường hoặc người lớn tuổi cần đến các bệnh viện mắt chuyên khoa khám mắt thường xuyên để sớm phát hiện bệnh.
Tài liệu bác sĩ Đặng Đức Khánh Tiên
https://nei.nih.gov/health/diabetic/retinopathy
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetic-retinopathy/symptoms-causes/syc-20371611
https://www.nhs.uk/conditions/diabetic-retinopathy/
https://www.cdc.gov/features/diabetic-retinopathy/index.html
Proposed international clinical diabetic retinopathy and diabetic macular edema disease severity scales – C.PWilkinsonMD, Frederick LFerrisIIIMD, Ronald EKlein, Paul PLee, Carl DavidAgardh, MatthewDavis, DianaDills, AnselmKampik, RPararajasegaram, Juan TVerdaguer, Global Diabetic Retinopathy Project Group – See more
Early Photocoagulation for Diabetic Retinopathy: ETDRS Report Number 9 – Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group – See more
Grading Diabetic Retinopathy from Stereoscopic Color Fundus Photographs-An Extension of the Modified Airlie House Classification: ETDRS Report Number 10 – Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group – See more
Vascular Endothelial Growth Factor in Ocular Fluid of Patients with Diabetic Retinopathy and Other Retinal Disorders – Lloyd Paul Aiello, Robert L. Avery, Paul G. Arrigg, Bruce A. Keyt, Henry D. Jampel, Sabera T. Shah, Louis R. Pasquale, Hagen Thieme, Mami A. Iwamoto, John E. Park, Hung V. Nguyen, Lloyd M. Aiello – See more