Ung thư khoang miệng là một trong vài loại ung thư được nhóm lại trong cùng một loại với ung thư vùng đầu – cổ. Ví dụ như ung thư não, ung thư mũi, ung thư môi, ung thư lưỡi. ung thư lợi, ung thư vòm họng… cũng thường được điều trị theo cùng một cách.
II. Các triệu chứng của ung thư khoang miệng
Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư khoang miệng có thể bao gồm:
Viêm loét không tự khỏi trong 2 tuần
Xuất hiện lớp bong da màu trắng hoặc màu đỏ bên trong miệng.
Răng yếu.
Răng giả không khớp do khối u làm lệch vị trí của hàm trong khoang miệng
Lưỡi đau.
Đau hoặc cứng khớp hàm.
Nhai vất vả hoặc đau đớn.
Khó khăn hoặc đau nhiều và kéo dài khi nuốt.
Đau họng không khỏi dù đã uống thuốc.
Cảm thấy vướng víu trong cổ họng.
III. Lý do gây nên ung thư khoang miệng
Ung thư khoang miệng xảy ra khi những tế bào trên môi hoặc trong miệng tăng trưởng mất kiểm soát (đột biến) trong DNA. Những đột biến này cho phép tế bào ung thư phát triển và phân chia không giới hạn, trong khi tế bào khỏe mạnh thì chết theo chu kỳ.
Việc tích lũy tế bào ung thư khoang miệng trong một thời gian sẽ sinh ra khối u đủ lớn để có thể nhìn thấy khi chụp chiếu vi tính. Với thời gian đủ lâu, ung thư khoang miệng có thể lây lan sang những khu vực khác của miệng hoặc những bộ phận khác của cơ thể.
Ung thư khoang miệng thường thấy nhất là ung thư tế bào vảy của miệng.
Mặc dù biết được cách hoạt động của ung thư khoang miệng nhưng lý do gây nên căn bệnh này cho đến nay vẫn chưa được biết chính xác. Nhưng thống kê từ những người mắc ung thư khoang miệng đã xác định được một số yếu tố làm tăng khả năng ung thư khoang miệng như sau:
Sử dụng thuốc lá: Bất kì loại thuốc lá nào, bao gồm cả thuốc lá điếu, xì gà, ống, thuốc lá nhai và thuốc lá hít đều tăng nguy cơ ung thư khoang miệng.
Uống rượu thường xuyên: Nếu chỉ uống rượu hoặc hút thuốc lá, nguy cơ tăng 3 lần, Nhưng nếu vừa hút thuốc lá vừa uống rượu, nguy cơ mắc ung thư khoang miệng tăng lên 25 lần
Vi rút lây gây u nhú ở người (HPV): Virus này cũng thường được biết đến là nguyên nhân gây ung thư tử cung, ung thư buồng trứng ở phụ nữ.
Đã từng áp dụng xạ trị để chữa trị ung thư: Tia xạ sẽ gây biến đổi gen, tạo ra sự đột biến tế bào trong cơ thể và sinh ra ung thư.
IV. Những xét nghiệm và chuẩn đoán áp dụng với ung thư khoang miệng
4.1 Những xét nghiệm và thủ tục được sử dụng để chẩn đoán ung thư khoang miệng:
Thăm khám lâm sàng. Bác sĩ hoặc nha sĩ sẽ kiểm tra khoang miệng của bạn để tìm sự bất thường, có thể là vết loét hoặc các đốm trắng (leukoplakia) trong miệng.
Thử nghiệm tế bào: Nếu một khu vực đáng ngờ được tìm thấy, bác sĩ hoặc nha sĩ có khả năng khoét lấy một mẫu tế bào để thử nghiệm trong phòng thí nghiệm gọi là sinh thiết. Những tế bào khác thường có thể được cạo đi với bàn chải hoặc cắt đi bằng cách sử dụng một con dao mổ. Trong phòng thí nghiệm, những tế bào được phân tích để test xem đó là tế bào lành tính hay ác tính. Đồng thời kiểm tra giai đoạn bệnh nếu tế bào là ác tính.
4.2 Giai đoạn ung thư khoang miệng
Khi ung thư khoang miệng được chuẩn đoán, bác sĩ làm việc để xác định mức độ, hoặc giai đoạn của bệnh ung thư. Xét nghiệm giai đoạn ung thư khoang miệng có thể bao gồm:
Nội soi kiểm tra cổ họng: Trong một thủ tục gọi là nội soi, bác sĩ có thể chiếu sáng xuống cổ họng để tìm các dấu hiệu cho thấy ung thư đã lan rộng ra khỏi miệng hay chưa.
Chụp ảnh vi tính: Một loạt các bài kiểm tra hình ảnh có khả năng giúp xác định liệu ung thư đã lan rộng ra khỏi miệng hay chưa. Chụp ảnh vi tính bao gồm X – quang, chụp cắt lớp (CT scan), chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET). Bác sĩ xác định những cách chụp thích hợp dựa trên tình trạng của bệnh nhân.
Giai đoạn ung thư khoang miệng được phân loại bằng cách dùng chữ số La Mã I đến IV. Giai đoạn sớm, chẳng hạn như giai đoạn I, cho biết bệnh ung thư nhỏ hơn giới hạn ở một khu vực. Một giai đoạn muộn hơn, chẳng hạn như giai đoạn IV, chỉ ra một khối u lớn hơn hoặc ung thư đã lây lan đến các khu vực khác của cơ thể. Giai đoạn ung thư sẽ giúp bác sĩ xác định lựa chọn trị liệu bằng phương pháp nào.
V. Cách thức điều trị ung thư khoang miệng
5.1 Phẫu thuật
Phẫu thuật cho bệnh ung thư khoang miệng có khả năng bao gồm:
Phẫu thuật cắt bỏ khối u. Bác sĩ phẫu thuật có thể cắt bỏ khối u và các mô chung quanh nó. Ung thư nhỏ có khả năng được gỡ bỏ thông qua phẫu thuật nhỏ. Khối u lớn hơn có thể cần phẫu thuật nhiều hơn nữa. Ví dụ, loại bỏ một khối u lớn có thể bao gồm việc loại bỏ một phần xương hàm hay một phần của lưỡi.
Phẫu thuật để tái tạo lại miệng. Sau khi hoạt động để loại bỏ bệnh ung thư, bác sĩ phẫu thuật có thể phẫu thuật tái tạo để khôi phục lại sự nguyên vẹn của khuôn mặt hay để giúp lấy lại khả năng nói chuyện và ăn uống. Bác sĩ phẫu thuật có khả năng cấy ghép các cơ, da hoặc xương từ các bộ phận khác của cơ thể để tái tạo lại khuôn mặt.
Phẫu thuật có nguy cơ làm chảy máu và nhiễm trùng. Phẫu thuật cho bệnh ung thư khoang miệng thường ảnh hưởng đến khả năng nói chuyện, ăn và nuốt.
5.2 Xạ trị
Xạ trị dùng năng lượng cao, như tia X, để giết chết tế bào ung thư. Phương pháp bức xạ có thể từ một máy bên ngoài của cơ thể (tia bức xạ ngoài) hoặc từ hạt phóng xạ và dây đặt gần bệnh ung thư.
Xạ trị có khả năng là phương án duy nhất được áp dụng nếu ung thư khoang miệng ở giai đoạn sớm.
Bức xạ chữa trị cũng có thể được dùng trước hoặc sau khi phẫu thuật. Trong một vài trường hợp, phương pháp bức xạ có thể được kết hợp với hóa trị. Sự kết hợp này làm tăng kết quả của xạ trị, nhưng nó cũng làm tăng tác dụng phụ lên bệnh nhân.
Tác dụng phụ của xạ trị thường thấy là khô miệng, sâu răng, loét miệng, chảy máu nướu răng, cứng hàm, mệt mỏi, và phản ứng đỏ da giống như đốt.
5.3 Hóa trị
Hóa trị là dùng hóa chất (độc dược) để tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc hóa trị có khả năng dùng một mình, kết hợp với những thuốc hóa điều trị khác hoặc kết hợp với phương pháp điều trị ung thư khác, thường là xạ trị.
Tác dụng phụ của hóa trị tùy thuộc vào loại thuốc được sử dụng. Tác dụng phụ hay thấy là buồn nôn, nôn mửa và rụng tóc.
5.4 Liệu pháp đào thải gốc tự do
Liệu pháp này thường được áp dụng với những bệnh nhân ung thư chưa di căn. Giúp bệnh nhân không cần phẫu thuật, cũng như xạ trị và hóa trị mà vẫn đảm bảo được tính mạng.
VI. Những điều nên làm khi điều trị ung thư khoang miệng
Bỏ dùng thuốc lá: Ung thư khoang miệng gắn liền với sử dụng thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá nhai và thuốc lá hít. Không phải tất cả các đối tượng được chẩn đoán mắc bệnh ung thư khoang miệng đều hút thuốc lá. Nhưng nếu đã bị ung thư khoang miệng thì nên dừng lại bởi vì:
– Dùng thuốc lá làm cho các phương pháp điều trị trở nên kém hiệu quả.
– Sử dụng thuốc lá làm cho cơ thể khó hồi phục hơn sau khi phẫu thuật.
– Dùng thuốc lá làm tăng khả năng cao mắc bệnh ung thư khác trong tương lai.
– Bỏ hút thuốc có thể cực kỳ vất vả nhưng là điều cần phải làm nếu muốn có một sức khỏe ổn định.
Bỏ uống rượu: Rượu, đặc biệt khi kết hợp với sử dụng thuốc lá, làm tăng khả năng mắc ung thư khoang miệng lên 25-40 lần. Nếu uống rượu, hãy dừng lại ngay bây giờ. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ ung thư lần 2.
Tập thể thao. Cố gắng tập thể dục nhẹ nhàng trong 30 phút trên đều đặn hàng ngày. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, vẩy tay thái cực quyền… rất tốt cho sức khỏe.
Thư giãn: Các hoạt động thư giãn như đọc sách báo, nghe nhạc, xem phim hài sẽ giúp ổn định tâm lý cho bệnh nhân, gia tăng sức đề kháng.
Thử tự tìm hiểu về bệnh ung thư khoang miệng để đưa ra quyết định trị liệu tốt nhất cho bản thân. Viết ra một danh sách các câu hỏi để hỏi tại cuộc hẹn tiếp theo với bác sĩ. Càng biết về bệnh ung thư và các phương pháp điều trị ung thư, bệnh nhân càng tự tin khi đưa ra quyết định điều trị.
Hãy dành thời gian cho chính mình. Dùng thời gian để làm những việc khiến bản thân mình cảm thấy hạnh phúc. Tinh thần ổn đinh là liều thuốc tốt nhất cho mọi loại bệnh.
VII. Cách phòng chống ung thư khoang miệng
Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, có thể làm giảm khả năng ung thư khoang miệng nếu:
Ngừng dùng thuốc lá hoặc không hút thuốc lá ngay từ ban đầu. Nếu sử dụng thuốc lá, hãy ngừng lại. Nếu không dùng thuốc lá thì đừng thử hút làm gì.
Chỉ uống rượu ở mức vừa phải: Sử dụng rượu quá nhiều gây kích thích những tế bào trong miệng, làm cho chúng dễ dàng biến đổi thành ung thư khoang miệng. Nếu chọn uống rượu, hạn chế bản thân một ly mỗi ngày (rượu có độ cồn thấp như rượu vang)
Ăn nhiều trái cây và rau quả. Chọn một chế độ ăn uống nhiều trái cây và rau quả. Các vitamin và chất chống oxy hóa được tìm thấy trong trái cây và rau quả có thể giúp giảm nguy cơ ung thư khoang miệng. Một kinh nghiệm khi chọn hoa quả là những loại quả càng có màu sắc bắt mắt, thì càng chứa nhiều chất chống oxy hóa, tốt cho sức khỏe.
Tránh phơi nắng quá mức
Gặp nha sĩ định kì. Là một phần của bài kiểm tra răng miệng định kỳ, hãy hỏi nha sĩ để kiểm tra toàn bộ miệng để tìm sự bất thường trong khoang miệng hoặc các thay đổi tiền ung thư.