Siêu âm là một trong nh ững phương pháp thăm khám hình ảnh phổ biến nhất được áp dụng đánh giá tình trạng ổ bụng nói chung (các tạng đặc), có độ chính xác và tin cậy cao. Có thể áp dụng được với mọi đối tượng, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá các tổn thương, bệnh lí thuộc gan, mật, lách, tụy, hệ tiết niệu, hệ sinh dục, viêm ruột thừa, khối u lớn ở ruột, dịch ổ bung, dịch màng phổi và dịch màng ngoài tim…
I. ĐẠI CƯƠNG
Siêu âm là một trong nh ững phương pháp thăm khám hình ảnh phổ biến nhất được áp dụng đánh giá tình trạng ổ bụng nói chung (các tạng đặc), có độ chính xác và tin cậy cao. Có thể áp dụng được với mọi đối tượng, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá các tổn thương, bệnh lí thuộc gan, mật, lách, tụy, hệ tiết niệu, hệ sinh dục, viêm ruột thừa, khối u lớn ở ruột, dịch ổ bung, dịch màng phổi và dịch màng ngoài tim…
II. CHỈ ĐỊNH
– Đau bụng – Sờ thấy hoặc nghi ngờ có khối trong ổ bụng – Sụt cân, mệ t mỏi không rõ nguyên nhân – Rối loạn tiêu hóa kéo dài – – Kiểm tra sức khỏe định k (không có triệu chứng gì) .
III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định tuyệt đối với siêu âm
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiệ n: một bác sỹ siêu âm và m ột điều dưỡng ghi kết quả . 2. Phương tiện – 01t máy siêu âm có đầu dò siêu âm ổ bụng – Gel – Giấy vệ sinh 3. Người bệnh – Nhịn ăn trước 6 giờ (để đánh giá túi mật, đường mật) . – Nhịn tiểu căng (để đánh giá bàng quang, tử cung, buồng trứng, tiền liệt tuyến ): có cảm giác rất mót tiểu . – Trong điều kiện siêu âm sẽ hạn chế đánh giá một số bộ phận. 4. Hồ sơ bệnh án Mang theo để cung cấp mọi hồ sơ, tư liệu đã thăm khám trước đó cho bác sỹ V. CÁC BƯỚC T IẾN HÀNH 1. Đối chiếu : tên, tuổi người bệnh với phiếu chỉ định, hồ sơ bệnh án . 2. Thực hiện kỹ thuật : – Tư thế người bệnh : nằm ngửa, hai tay đưa cao lên đầu, hai chân duỗi thẳng. – Hỏi bệnh và tiền sử bệnh . – Chọn đầu dò và chỉnh máy sang chương trình siêu âm ổ bụng . – Thoa gel lên vùng bụng . – Thực hiện kỹ thuật siêu âm theo thứ tự để tránh bỏ sót các tạng trong ổ bụng, có thể chuyển tư thế người bệnh sang tư thế nằm nghiêng phải, nghiêng trái hoặc nằm sấp để khảo sát tốt hơn gan, lách, thận . – Đọc kết quả – Dừng máy ở chế độ nghỉ – Lau đầu dò – Đặt đầu dò lên giá đỡ – Lau sạch gen ở vùng siêu âm – In ảnh và đọc kết quả – Mời người bệnh ngồi dậy và ra ngoài phòng siêu âm chờ kết quả .
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Y tế, Quy trình kỹ thuật bệnh viện. 2. Nguyễn Phước Bả o Quân (2006). Siêu âm bụng tổng quát.
Siêu âm là một trong nh ững phương pháp thăm khám hình ảnh phổ biến nhấtđược áp dụng đánh giá tình trạng ổ bụng nói chung (các tạng đặc), có độ chính xácvà tin cậy cao. Có thể áp dụng được với mọi đối tượng, không ảnh hưởng đến sứckhỏe. Đây là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá các tổn thương, bệnh líthuộc gan, mật, lách, tụy, hệ tiết niệu, hệ sinh dục, viêm ruột thừa, khối u lớn ởruột, dịch ổ bung, dịch màng phổi và dịch màng ngoài tim…- Đau bụng- Sờ thấy hoặc nghi ngờ có khối trong ổ bụng- Sụt cân, mệ t mỏi không rõ nguyên nhân- Rối loạn tiêu hóa kéo dài chấn thương bụng- Kiểm tra sức khỏe định k (không có triệu chứng gì) .Không có chống chỉ định tuyệt đối với siêu âm1. Người thực hiệ n: một bác sỹ siêu âm và m ột điều dưỡng ghi kết quả .2. Phương tiện- 01t máy siêu âm có đầu dò siêu âm ổ bụng- Gel- Giấy vệ sinh3. Người bệnh- Nhịn ăn trước 6 giờ (để đánh giá túi mật, đường mật) .- Nhịn tiểu căng (để đánh giá bàng quang, tử cung, buồng trứng, tiền liệt tuyến ): cócảm giác rất mót tiểu .- Trong điều kiện siêu âm cấp cứu , có thể không cần nhịn ăn hoặc nhịn tiểu. Khi đósẽ hạn chế đánh giá một số bộ phận.4. Hồ sơ bệnh ánMang theo để cung cấp mọi hồ sơ, tư liệu đã thăm khám trước đó cho bác sỹ V. CÁC BƯỚC T IẾN HÀNH1. Đối chiếu : tên, tuổi người bệnh với phiếu chỉ định, hồ sơ bệnh án .2. Thực hiện kỹ thuật :- Tư thế người bệnh : nằm ngửa, hai tay đưa cao lên đầu, hai chân duỗi thẳng.- Hỏi bệnh và tiền sử bệnh .- Chọn đầu dò và chỉnh máy sang chương trình siêu âm ổ bụng .- Thoa gel lên vùng bụng .- Thực hiện kỹ thuật siêu âm theo thứ tự để tránh bỏ sót các tạng trong ổ bụng, cóthể chuyển tư thế người bệnh sang tư thế nằm nghiêng phải, nghiêng trái hoặc nằmsấp để khảo sát tốt hơn gan, lách, thận .- Đọc kết quả- Dừng máy ở chế độ nghỉ- Lau đầu dò- Đặt đầu dò lên giá đỡ- Lau sạch gen ở vùng siêu âm- In ảnh và đọc kết quả- Mời người bệnh ngồi dậy và ra ngoài phòng siêu âm chờ kết quả .TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Bộ Y tế, Quy trình kỹ thuật bệnh viện.2. Nguyễn Phước Bả o Quân (2006). Siêu âm bụng tổng quát.