Chục nǎm trở lại đây, cứ cách một thời gian, xã hội lại lên một “cơn sốt” về những vị thuốc Nam, hoặc bài thuốc bí truyền có thể chữa khỏi được cǎn bệnh hiểm nghèo: ung thư.Trên thực tế, tác dụng của những thứ thuốc đó đối với bệnh ung thư ra sao?Đông y đã phát hiện ra nhiều vị thuốc có tá cdụng tiêu diệt hoặc ức chế ung thư đã được các nghiên cứu hiện đại khẳng định như: bạch hoa xà thiệt thảo (BHXTT), bạch mao đằng, long quỳ, sơn đậu cǎn, bán chi liên, thấp diệp nhất chi hoa, linh chi, ban miêu, thiềm tô, côn bố, huyền sâm, hạ khô thảo… Tuy nhiên, các vị thuốc “công tà” đó chỉ phát huy tác dụng tốt khi được sử dụng theo nguyên tắc “biện chứng luận trị” trong những phương thuốc phù hợp với bệnh trạng, thể trạng, tuổi tác và giới tính của từng bệnh nhân.Còn nhớ nǎm 1988, khi người bệnh? ung thư khắp nơi đã từng đổ xô về phía Nam, đến chùa Pháp Hoa ở Đồng Nai, xin chữa bệnh chỉ vì đọc thấy một tờ báo viết rằng: vị sư chủ trì ở đó đã dùng một số vị thuốc Nam chữa khỏi được vài trường hợp ung thư. Khi đó? tôi đã ở chùa Pháp Hoa 7 ngày, cũng thấy trong các thang thuốc? chữa ung thư của chùa có BHXTT, thường phối hợp với những vị thuốc bổ (rễ và lá đinh lǎng, trái đào tiên…) và thuốc hoạt huyết (ích mẫu thảo, cỏ xước, mần tưới…). Có một số trường hợp bệnh? đã giảm nhẹ, nhưng kết cục ra sao chưa thể xác định.Nǎm 1997, Hà Nội lên cơn sốt về phương thuốc chữa ung thư gan do một người Mỹ gốc Hoa truyền lại trước khi bị tử hình. Đơn thuốc chỉ có? hai vị thuốc là BHXTT và bán chi liên. Khi đó ở hầu hết các hiệu thuốc trên phố Lãn Ông đều có bán hai vị thuốc này. Một số người nói, uống thuốc vào bệnh chuyển biến tốt. Tuy nhiên, xét theo y lý Đông y, tác dụng chủ yếu của đơn thuốc là thanh nhiệt giải độc, dùng dài ngày có thể gây tổn thương dương khí, khiến cho bệnh càng trầm trọng. Nếu đúng là có chuyển biến tốt, thì đó chỉ có thể là sự tình cờ. Đúng là trong một số phương thuốc chữa ung thư gan ở Trung Quốc cũng thường có BHXTT và bán chi liên. Có điều, các phương thuốc đó đều được xây dựng theo nguyên tắc “biện chứng luận trị”. Thí dụ, khi kết hợp Đông y và Tây y để cải thiện chứng trạng ung thư gan, các vị thuốc trên được phối hợp với những? vị thuốc “sơ can lý khí” và “ích khí dưỡng âm” như hải tảo, côn bố, miết giáp, đan sâm… Nói cách khác, muốn cho các vị thuốc tấn công ung thư phát huy được tác dụng, cần sử dụng theo đúng các phép tắc trị liệu của Đông y, dưới sự hướng dẫn cụ thể của các nhà chuyên môn. Không có đơn thuốc? đặc trị, chữa khỏi ung thư gan cho tất cả mọi người.Và gần đây nhất, cơn sốt cổ linh chi là biểu hiện điển hình của tâm lý “ham của lạ”. Mấy tháng trước, người? bệnh đua nhau tìm mua với giá cắt cổ thứ nấm có cái tên lạ hoắc là “cổ linh chi”. Thực chất đây là một thứ nấm chưa có tài liệu đáng? tin cậy nào ghi chép về tác dụng chữa bệnh. Mặt khác “cổ linh chi” lại cực kỳ đa dạng, thật giả lẫn lộn. Mải mê chạy theo thuốc lạ, người bệnh đã bỏ lỡ cơ hội sử dụng vị linh chi cổ truyền – một vị thuốc quý, có thể mua được với giá phải chǎng, lại đã được kiểm chứng qua thời gian trên 2.000 nǎm, được khoa học xác định là có tác dụng kéo dài? tuổi xuân, chống ung thư, hạn chế tác hại của xạ trị…Còn “cơn sốt cây xạ đen” là sự nhầm lẫn giữa “thực nghiệm ngoài cơ thể” và “thực nghiệm lâm sàng”. Từ tháng 3-4/2003, sau khi một giáo sư nổi tiếng trả lời trên truyền hình, tiếp đó là một số tờ báo, nói về khả nǎng chữa ung thư của cây xạ đen, người bệnh ung thư bắt đầu kéo nhau lên xin bà lang Phiển ở Hòa Bình cắt thuốc. Thực ra, vị giáo sư chỉ nói rằng từ cây xạ đen đã chiết ra được 4 hoạt chất, có tác dụng kiềm chế một phần sự phát triển ung thư trên chuột thí nghiệm. Nhiều người bệnh đã? không hiểu rõ, đó mới chỉ là? thử nghiệm trên động vật, chưa phải là kết quả? thử nghiệm lâm sàng trên cơ thể người. Và chính bà lang Phiển cũng chỉ nói, những thang thuốc Nam có cây xạ đen làm đầu vị, chỉ hỗ trợ điều trị ung thư chứ không thể chữa khỏi hoàn toàn. Từ sự ngộ nhận đó nhiều người bệnh đã bỏ lỡ mất cơ hội và thời gian quý giá để chữa bệnh. Vì nếu như chữa trị bằng các phương pháp chính thống, bệnh tình của họ sẽ có nhiều khả nǎng chuyển biến tốt hơn.Điều tra sơ bộ cho thấy tỷ lệ bệnh nhân có chuyển biến tốt trong những “cơn sốt thần dược” kể trên rất thấp. Đại đa số bệnh không đỡ, hoặc còn nặng thêm lên. Một số người, do muốn nâng cao “hệ số an toàn”, đã sử dụng cùng một lúc nhiều loại thuốc khác nhau khiến giữa các thứ thuốc phát sinh tác dụng chéo, làm bệnh càng trầm trọng, càng mau tử vong.***Trải qua hàng ngàn nǎm tồn tại và phát triển, Đông y đã phát hiện nhiều vị thuốc và phương pháp chữa trị ung thư. Những kết quả kết hợp Đông – Tây y trong điều trị ung thư những nǎm qua cho thấy: Rất nhiều vị thuốc và phương thuốc Đông y có tác dụng ức chế phát triển ung thư, cải thiện và hoãn giải các chứng trạng lâm sàng, tǎng cường hoạt lực của hệ thống miễn dịch, giảm những rối loạn sinh lý do phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa dược gây nên, kéo dài thêm thời gian sống của người bệnh. Vấn đề mấu chốt là cách thức sử dụng. Đúng như y gia xưa thường bảo: Dùng thuốc như dùng binh; Lương y như lương tướng. Muốn cho thuốc phát huy tác dụng tích cực, thầy thuốc phải có tài dùng thuốc, giống như vị tướng giỏi dùng binh. Tóm lại, thuốc Nam và thuốc Bắc? có tác dụng đối với bệnh ung thư như thế nào còn tùy thuộc vào chất lượng thuốc và cách sử dụng thuốc có thực sự khoa học hay không.