Ung thư ruột già hay còn gọi là ung thư đại trực tràng là sự phát triển bất thường của các polyp do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo thành. Polyp không phải là u nhưng có hình dạng giống khối u, nếu không được điều trị kịp thời thì sẽ phát triển thành ung thư nếu có sự tăng trưởng bất thường về kích thước và số lượng.
Theo số liệu khảo sát tại Mỹ, ung thư ruột già là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 2, tuy nhiên, ung thư đại trực tràng có thể chữa khỏi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm và điều trị kịp thời.
2. Polyp đại trực tràng là gì
Polyp đại trực tràng là những tổn thương có hình dạng giống như khối u, được hình thành từ những bất thường ở niêm mạc đại tràng. Hầu hết các polyo đều lành tính và có sự tăng trưởng bên trong ruột già nhưng chúng cũng có thể trở thành ung thư đại trực tràng nếu không được điều trị triệt để.
Có hai loại polyp ruột già thường gặp là polyp tuyến và polyp tăng sản.
3. Nguy cơ mắc bệnh tự nhiên
Tiền sử gia đình: Gia đình từng có người mắc ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng.
– Độ tuổi: Hầu hết bệnh nhân mắc ung thư ruột già đều trên 50 tuổi.
Tiền sử bệnh án: Bệnh nhân từng mắc polyp đại trực tràng hoặc các bệnh viêm đường ruột trước đó.
4. Nguy cơ mắc bệnh do chế độ ăn uống và lối sống
Thường xuyên sử dụng bia rượu, thuốc lá và chất kích thích.
Ăn nhiều thịt đỏ, thức ăn nhiều dầu mỡ và chế biến sẵn.
Không tập thể dục thường xuyên, béo phì.
5. Triệu chứng thường gặp của ung thư ruột già
Ở giai đoạn đầu, ung thư ruột già thường không có biểu hiện rõ ràng, dễ nhầm lẫn với những dấu hiệu của đường tiêu hóa khác khiến nhiều bệnh nhân chủ quan bỏ qua giai đoạn này. Chỉ khi có những biểu hiện sau đây thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho quá trình điều trị:
Xuất hiện máu trong phân.
Thay đổi thói quen đại tiện: tiêu chảy và táo bón xen kẽ.
Tình trạng phân thay đổi: phân mỏng, dẹt hơn so với bình thường.
Những cơn đau bụng kéo dài, cơ thể mệt mỏi, thiếu máu.
6. Các giai đoạn của ung thư ruột già
Định nghĩa “Giai đoạn” được các chuyên gia bác sĩ mô tả mức độ lan rộng của các tế bào ung thư. Gia đoạn càng cao thì tình trạng bệnh càng nghiêm trọng. Tùy vào từng giai đoạn, bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp điều trị thích hợp. Có 5 giai đoạn phát triển của bệnh ung thư ruột già:
Giai đoạn 0: các tế bào ung thư chỉ nằm ở niêm mạc hay lớp lót bên trong của đại trực tràng. Đây gọi là ung thư tại chỗ.
Giai đoạn I: Các tế bào ung thư bắt đầu phát triển qua lớp niêm mạc và đã xâm lấn vào lớp cơ của đại trực tràng, nhưng vẫn chỉ giới hạn trong đại trực tràng, chưa phát triển lan ra ngoài thành của đại trực tràng và chưa lây lan sang các mô hoặc hạch bạch huyết gần đó.
Giai đoạn II: Các tế bào ung thư xuyên qua thành đại trực tràng và phát triển vào các lớp cơ và các khu vực lân cận khác bên trong đại trực tràng và chưa lây lan đến các hạch bạch huyết.
Giai đoạn III: Các tế bào ung thư bắt đầu lây lan sang các hạch bạch huyết lân cận nhưng chưa di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.
Giai đoạn IV: Đây là giai đoạn cuối của ung thư. Các tế bào ung thư đã di căn xa đến các bộ phận khác của ơ thể như gan, phổi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Giai đoạn tái phát: Ung thư đại trực tràng là căn bệnh có thể tái phát, mặc dù đã được điều trị nhưng có thể một vài tế bào ung thư còn sót lại bên trong cơ thể. Nếu bệnh nhân không chú trọng đến các dấu hiệu và có chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học thì bệnh dễ hình thành ở những phần còn lại của đại trực tràng.
7. Ung thư ruột già sống được bao lâu?
Tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư đại trực tràng phụ thuộc vào giai đoạn lúc phát hiện ra ung thư. 90% các ca ung thư đại trực tràng sẽ được điều trị khỏi khi phát hiện ở giai đoạn sớm. Tiên lượng sống trên năm năm của các giai đoạn như sau:
Giai đoạn I: 90%
Giai đoạn II: 80% – 83%
Giai đoạn III: 60%
Giai đoạn IV: 11%
8. Biện pháp phòng ngừa ung thư ruột già
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học và thói quen sống lành mạnh sẽ giúp bạn giảm đáng kể tỷ lệ mắc ung thư ruột già. Theo khuyến nghị của Hiệp hội Ung thư Hòa kỳ, mọi người nên chú ý những điều sau:
Ăn nhiều trái cây, rau củ, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và thịt đỏ, sử dụng ngũ cốc nguyên hạt thay vì ngũ cốc tinh chế.
Duy trì thói quen tập luyện thể dục thường xuyên.
Kiểm soát cân nặng và chất béo trong cơ thể. Hạn chế ăn thức ăn chứa nhiều dầu mỡ động vật.
9. Tầm quan trọng của luyện tập thể dục
Luyện tập thể dục – thể thao thường xuyên không chỉ giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng mà còn giảm nguy cơ mắc rất nhiều bệnh ung thư khác. Theo nghiên cứu, những người thường xuyên tập luyện thể thao sẽ có nguy cơ mắc bệnh thấp hơn 24% so với những người ít hoạt động.
Ung thư ruột già ở giai đoạn đầu thường không có các dấu hiệu rõ rệt, người bệnh cần tầm soát theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ để phát hiện sớm và tăng khả năng điều trị bệnh thành công.