Hẹp van tim là một bệnh van tim có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ, loạn nhịp tim… Tuy nhiên, bạn vẫn có thể giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nếu hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo sớm và phương pháp điều trị hẹp van hiệu quả.
Trong trái tim có một hệ thống các van tim là van 2 lá, van 3 lá, van động mạch chủ và van động mạch phổi. Các van này có nhiệm vụ đóng mở để máu chỉ lưu thông theo một chiều nhất định giữa các buồng tim và buồng tim với động mạch.
Trái ngược với hở van, hẹp van tim là tình trạng các lá van không thể mở ra hoàn toàn làm cản trở quá trình lưu thông máu qua van. Bệnh xảy ra khi cấu trúc các lá van bị thay đổi, thay vì thanh mảnh, mềm mại như bình thường, chúng bị dày lên, xơ cứng hoặc dính lại với nhau.
Có 4 loại hẹp van tim tương ứng với 4 loại van tim
Phân loại bệnh hẹp van tim
Tất cả các loại van tim đều có thể bị hẹp. Tùy theo vị trí hẹp, mức độ ảnh hưởng sẽ khác nhau:
Hẹp van 2 lá: van 2 lá bị hẹp làm giảm lưu lượng máu từ buồng tim phía trên, bên trái (tâm nhĩ trái) xuống buồng tim phía dưới, bên trái (tâm thất trái).
Hẹp van 3 lá: van 3 lá bị hẹp làm giảm lưu lượng máu từ buồng tim phía trên, bên phải (tâm nhĩ phải) xuống buồng tim phía dưới, bên phải (tâm thất phải).
Hẹp van động mạch chủ: là dạng hẹp van nghiêm trọng nhất. Van động mạch chủ hẹp làm cản trở máu lưu thông từ tâm thất trái ra động mạch chủ đi nuôi các cơ quan trong cơ thể.
Hẹp van động mạch phổi: Van động mạch phổi hẹp làm cản trở máu lưu thông từ tâm thất phải ra động mạch phổi để trao đổi oxy.
Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh hẹp van tim
2. Nguyên nhân hẹp van tim
Tất cả nguyên nhân khiến cấu trúc van tim bị thay đổi, xơ cứng hay vôi hóa đều có thể gây hẹp van. Điển hình phải kể đến 4 nguyên nhân phổ biến sau:
– Viêm nội tâm mạc, thấp khớp do liên cầu nhóm A: có thể khiến các lá van bị tổn thương, dính lại với nhau gây hẹp.
– Khối u trong tim…
– Khuyết tật tim bẩm sinh: van tim bị lỗi ngay từ trong thời kỳ bào thai .
– Lão hóa: khiến các van tim bị canxi hóa gây xơ cứng.
3. Hẹp van tim có nguy hiểm không?
Người bệnh hẹp van tim gặp nguy hiểm chủ yếu do biến chứng của bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, hẹp van có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng tim.
– Suy tim: Đây là biến chứng phổ biến nhất. Khi van tim bị hẹp, tim phải làm việc gắng sức để đảm bảo lượng máu đi nuôi cơ thể . Lâu ngày cơ tim sẽ bị suy yếu
Hẹp van tim gây nên tình trạng rối loạn nhịp tim
– Nhồi máu cơ tim, đột quỵ: Van tim không mở hoàn toàn sẽ khiến máu bị ứ đọng tại các buồng tim, dễ hình thành các cục máu đông gây nhồi máu cơ tim hoặc tai biến.
– Rối loạn nhịp tim: Đây cũng là một biến chứng do hẹp van gây ra, thường gặp nhất là rung thất, rung nhĩ và nhịp nhanh thất.
Đánh trống ngực, đau ngực.
Mệt mỏi, chân tay lạnh.
Khó thở.
Ngất xỉu.
Giảm khả năng hoạt động thể lực.
Ho.
Phù hay sưng mắt cá chân.
Đau ngực là triệu chứng điển hình của các bệnh lý về tim
Hẹp van thường nguy hiểm hơn hở van. Nguyên nhân là do người bệnh hẹp van có nguy cơ hình thành huyết khối, nguy cơ kẹt van, hỏng van cao hơn. Điều này cũng giải thích tại sao, hẹp van thường gây đau tức ngực, khó thở nhiều hơn hở van.
Điều trị kịp thời khi mắc bệnh hẹp van tim
Triệu chứng hẹp van tim
Một số người bị hẹp van tim có thể không nhận ra các dấu hiệu cảnh báo trong nhiều năm. Nhưng nếu xuất hiện 7 triệu chứng sau, rất có thể bạn đã mắc bệnh.
Các biểu hiện của hẹp van tim thường xuất hiện khi nhịp tim tăng lên, ví dụ tập thể dục, mang thai, căng thẳng, nhiễm khuẩn… Điều bạn cần làm là ngay khi có dấu hiệu cảnh báo, hãy tới bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.
4. Cách chữa bệnh hẹp van tim
Thuốc điều trị hẹp van tim
Thuốc không thể sửa chữa những khiếm khuyết của van tim nhưng nó có thể làm giảm triệu chứng của bệnh. Một số loại thuốc có thể được sử dụng trong điều trị hẹp van tim là:
– Thuốc lợi tiểu: để ngăn sự tích tụ dịch trong phổi hoặc các cơ quan khác nếu người bệnh có hiện tượng phù.
– Thuốc chống đông máu: nhằm ngăn ngừa biến chứng từ cục máu đông.
Nong van điều trị hẹp van tim
– Thuốc kháng sinh: để điều trị và dự phòng nhiễm liên cầu nhóm A.
– Thuốc hạ áp: thuốc chẹn beta hoặc chẹn kênh canxi là 2 nhóm thường được chỉ định nhiều nhất ở người bệnh có tăng huyết áp.
– Thuốc chống loạn nhịp tim: nhằm ổn định nhịp tim trong trường hợp người bệnh bị loạn nhịp.
Vệ sinh răng miệng tốt: để phòng tránh nguy cơ nhiễm trùng răng miệng do liên cầu nhóm A.
Tiêm vắc xin cúm hằng năm.
Quản lý tốt các bệnh lý khác như huyết áp cao, tiểu đường, mỡ máu cao, viêm họng…
Bỏ hút thuốc.
Thực hiện chế độ ăn lành mạnh: ăn nhạt, ít chất béo bão hòa.
Luyện tập thể dục đều đặn.
Khám sức khỏe định kỳ, báo cho bác sỹ khi có dấu hiệu bất thường cảnh báo hẹp van tim.
Tiêm vắc xin cúm
Phẫu thuật được chỉ định khi bệnh hẹp van tim đã tiến triển nặng và không đáp ứng tốt với điều trị nội khoa. Tùy theo mức độ bệnh mà một số phương pháp phẫu thuật sau đây có thể được tiến hành:
– Nong van đường tĩnh mạch: chỉ áp dụng cho người bệnh dưới 40 tuổi bị hẹp van đơn thuần, các lá van chưa bị hư hỏng nhiều.
Danh sách các thực phẩm nên ăn bao gồm:
– Sửa van: Van bị hư hỏng sẽ được sửa chữa bằng cách cắt bỏ mép van bị sùi loét, vôi hóa. Người bệnh vẫn giữ được van tim tự nhiên nên không phải dùng thuốc chống đông kéo dài sau can thiệp.
– Thay van: khi van đã bị hư hỏng nặng hoặc hẹp van phối hợp với hở van. Hiện nay có 2 loại van được sử dụng là van sinh và van cơ học được chỉ định phù hợp dựa trên tuổi tác, khả năng sử dụng thuốc chống đông của người bệnh.
Rau củ quả tươi tốt cho người mắc bệnh tim mạch
Thay đổi lối sống
5. Nên ăn gì khi bị hẹp van tim
Khi bị hẹp van tim, bạn nên ăn các thực phẩm tốt cho tim để giảm nhẹ triệu chứng, làm chậm tiến triển bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.
– Thức ăn ít muối: Muối trong thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng áp lực lên tim của bạn. Do đó, hãy ăn nhạt và tránh các thực phẩm chứa nhiều muối như đồ đóng hộp.
– Trái cây tươi, rau quả và ngũ cốc nguyên hạt: Đây là nguồn chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa dồi dào, giúp bảo vệ chức năng tim.
– Thực phẩm ít béo hoặc chứa chất béo không bão hòa: Chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa cũng là nguyên nhân khiến các bệnh tim mạch trở nên trầm trọng hơn. Nếu muốn bảo vệ trái tim của mình, hãy lựa chọn cá, thịt gia cầm bỏ da, dầu thực vật… thay vì mỡ động vật, đồ chiên rán…
– Đồ uống không chứa cồn hay caffeine: Sử dụng các chất kích thích có thể gây loạn nhịp tim và tăng đau ngực, khó thở… do hẹp van. Đây là lý do tại sao các chuyên gia tim mạch đều khuyến cáo người bệnh có vấn đề về van tim nên hạn chế tối đa các đồ uống có chứa chất kích thích.
Với một số người bệnh đang dùng thuốc kháng vitamin K để ngừa cục máu đông đặc biệt là những người đã thay van tim, cần lưu ý không ăn các loại rau màu xanh thẫm, các loại rau họ cải và một số thực phẩm giàu vitamin K vì nó làm giảm hiệu lực của thuốc kháng đông.