Một trong những nguyên gây đau lưng thường gặp là do bưng bê, mang vác vật nặng. Vậy cơ chế của tình trạng làm việc nặng bị đau lưng là gì? Làm thế nào để khắc phục chứng đau do bê, khiêng hoặc làm việc nặng gây ra.
Cơ chế của bệnh đau lưng do bê vật nặng
Có nhiều nguyên nhân gây đau lưng do làm việc nặng như thực hiện đột tác đột ngột hoặc thường xuyên lao động nặng nhọc vất vả. Cụ thể:
Đau lưng do mang vác nặng đột ngột
Sở dĩ việc mang vác nặng sai tư thế có thể gây đau lưng là do lúc này vùng xương khớp chịu áp lực lớn đột ngột dẫn đến tổn thương. Đau thắt lưng là bệnh thường xuất hiện do vùng cột sống thắt lưng phải gánh chịu trọng lượng lớn của cơ thể. Tình trạng này xuất hiện chủ yếu do việc kích thích các nhánh thần kinh cảm giác ở mặt sau đốt sống và đĩa đệm hoặc dây chằng dọc sau cột sống.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, bất kỳ động tác nào cũng có một chuỗi điều khiển hoạt động cần có thời gian chuẩn bị hoặc khởi động. Thời gian này giúp trung khu thần kinh từ não điều khiển hết tất cả các cơ quan như hệ hô hấp, hệ tuần hoàn và xương khớp để chuẩn bị cho hoạt động tiếp theo.
Nếu còn chưa chuẩn bị mà thực hiện động tác khiêng vác vật nặng động ngột sẽ khiến cơ thể sinh ra phản ứng và tự vệ bằng cách co lại. Sự co lại này làm giải phóng một số hóa chất trung gian gây đau ở vùng lưng. Đây chính là lý do khiến nhiều người bị đau lưng sau khi bê đồ nặng.
Đau lưng do thường xuyên làm việc nặng
Những người làm nặng bị đau lưng có thể do thường xuyên thực hiện các động tác quá sức khiến vùng cột sống thắt lưng chịu nhiều áp lực trong thời gian dài. Tình trạng này có thể gây ra các tổn thương vùng cột sống gây tổn thương ở đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm, gai đốt sống hoặc thoái hóa đốt sống. Ngoài ra, cũng có thể do tổn thương ở thân đốt sống do chấn thương đĩa đệm, viêm ở cột sống.
Cơn đau thường bắt đầu ở rễ thần kinh trong ống tủy rồi lan sang lỗ liên hợp của đốt sống. Đây là do các bệnh lý diễn ra bên trong cơ thể biểu hiện ra ngoài bằng chứng đau lưng khi làm việc nặng.
Triệu chứng của tình trạng làm việc nặng bị đau lưng
Như đã nói, bệnh đau lưng có thể xảy ra do hai cơ chế các biểu hiện cụ thể như sau:
Khiêng vật nặng bị đau lưng do chấn thương cơ học: Xuất hiện khi thực hiện các động tác đột ngột với các triệu chứng như đau nhức, sưng tấy, bầm tím vùng thắt lưng. Đau thường xảy ra khi người bệnh làm việc hoặc di chuyển.
Khiêng vật nặng bị đau lưng do bệnh lý: Các bệnh lý có thể khiến nhiều người làm việc nặng bị đau lưng là lồi, lệch đĩa đệm, thoái hóa khớp, đau thần kinh tọa… Các biểu hiện thường gặp là các cơn đau cấp tính kéo dài. Ban đầu, chỉ là đau âm ỉ, đau khớp thoáng qua nếu không được kịp thời sẽ chuyển thành mãn tính gây đau nhức thường xuyên kể cả khi mang vác vật nặng lẫn đi lại.
Cách chữa đau lưng khi làm việc nặng
Nếu bạn làm việc nặng bị đau lưng do chấn thương cơ học hoặc cơn đau mới xuất hiện, có thể xoa dịu bằng cách áp dụng các phương pháp sau:
Nằm nghỉ ngơi, thư giãn
Khi cơ thể xuất hiện tình trạng đau nhức tại vùng lưng, người bệnh nên nhanh chóng ngừng mọi hoạt động đang thực hiện và nghỉ ngơi để hồi phục lại sinh lực. Không nên cố gắng quá sức để bưng bê, khiêng vác vật nặng mà nên thư giãn, đi lại nhẹ nhàng để cơ bắp được thả lỏng.
Để giảm đau nhức, người bệnh có thể nằm ngửa thả lỏng người trên giường cứng, tránh sử dụng nệm mềm để không gây đè ép vào mạch máu và cơ. Dùng một gối mỏng lót dưới cột sống cổ, một cái kê dưới lưng, một gối kê dưới kheo, nhẹ nhàng xoay nghiêng người. Thực hiện từ 2 – 3 ngày sẽ giúp cải thiện tình trạng bị đau lưng sau khi bê đồ nặng.
Xoa bóp, massage
Dùng tay xoa bóp, day đấm nhẹ nhàng hai bên cột sống khoảng 30 phút. Việc xoa bóp, massage sẽ giúp kích thích các huyệt đạo trên cơ thể, giảm tình trạng đau nhức, căng chặt co cứng xương khớp và các bó cơ.
Đồng thời, biện pháp này còn thúc đẩy tăng cường tuần hoàn máu, tan máu bầm, giảm đau lưng. Tuy nhiên, phải sử dụng đúng cách, đúng kỹ thuật. Xoa bóp tùy tiện có thể khiến cơ thể dễ mệt mỏi, đuối sức, bủn rủn tay chân.
Dùng thuốc giảm đau
Thuốc giảm đau được sử dụng để cắt nhanh các cơn đau. Tuy nhiên, biện pháp này không được khuyến khích sử dụng vì dễ ảnh hưởng đến sức khỏe, che lấp cơn đau nhất thời và làm bệnh ngày một nặng thêm.
Chườm nóng, chườm lạnh chữa đau lưng
Chườm nóng, chườm lạnh là liệu pháp thường được sử dụng để làm giảm cơn đau khi các mô, cơ bị tổn thương. Có thể dùng một túi nước nóng ở nhiệt độ vừa phải hoặc một chiếc khăn ấm đắp, chườm lên vùng lưng tổn thương giúp mềm cơ, giãn dây chằng, mạch máu và giảm đau hiệu quả. Chỉ nên áp dụng trong vòng 24 giờ tính từ khi cơn đau xuất hiện. Nếu không thích nước ấm, có thể dùng khăn mềm gói đá lạnh vào chườm khắp vùng lưng để giảm đau, giảm viêm, xoa dịu mạch máu và đánh tan máu đông.
Cách mang vật nặng đúng tư thế hạn chế đau lưng
Để không bị đau lưng khi làm việc nặng, cần có những động tác chuẩn bị tinh thần và thực hiện đúng cách như sau:
Trước hết, phải xác định được trong lượng của hàng hóa xem có phù hợp với cơ thể hay không. Tiếp đó, nên chọn con đường di chuyển thông thoáng, bằng phẳng tránh va chạm hoặc ngã.
Trong quá trình bê vật nặng, luôn ôm vật sát vào người. Chỉ dùng cơ bắp, cử động của chân đùi, tay tuyệt đối không ngả người quá nhiều và không dùng cử động của lưng.
Mở chân rộng bằng vai, nắm chắc khối nặng, ép 2 cùi chỏ vào đồng thời phải bảo đảm vật nặng luôn đặt giữa 2 chân. Dùng đầu gối nâng vật nặng lên, khi chuyển hướng, nên xoay chân để xoay người, không quay lưng và hông.
Đặt vật nặng lên vị trí cần rồi đẩy vào trong chứ không nên dùng sức để kéo ra.
Đối với vật nặng hình trụ dài nên có người phụ giúp, với các vật nặng dạng hình tròn nên di chuyển bằng cách lăn chứ không nên vác.
Như vậy, tình trạng làm việc nặng bị đau lưng có thể là kết quả của việc vận động đột ngột. Cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh xương khớp đang diễn ra trong cơ thể. Nếu tình trạng này kéo dài kèm theo nhiều triệu chứng khác, người bệnh tốt nhất nên nhanh chóng thăm khám để tìm ra nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp.