1. Định nghĩa về ung thư gan
Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể con người. Gan có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, tiêu hóa và dự trữ như: Dự trữ glycogen, tổng hợp protein, trữ máu và thải độc, tạo 1 số yếu tố đông máu, tiết dịch mật để tiêu hóa mỡ.
Ung thư gan là khối u ác tính xuất phát từ gan. Có thể bắt đầu từ tế bào nhu mô gan, tế bào ống mật hoặc mạch máu trong gan.
Ung thư gan chữa trị được ở giai đoạn sớm và chủ yếu là kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Vì vậy việc phòng để tránh mắc bệnh rất quan trọng.
Ung thư gan có biểu hiện đa dạng, tùy thuộc tình trạng bệnh mà mức độ biểu hiện có thể khác nhau. Một số triệu chứng bệnh thường gặp là:
Mệt mỏi, khó chịu mơ hồ
Cảm giác đau tức, khó chịu vùng gan
Gan to
Các triệu chứng của xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa như lách to, cổ trướng…
Sốt, sút cân
Vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu
Xuất huyết dưới da…
Một số biến chứng có thể gặp ở bệnh nhân ung thư gan là vỡ gan, chảy máu trong ổ bụng, hạ đường huyết…
Để chẩn đoán chính xác ung thư gan nguyên phát, bác sĩ thường kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để xác định chính xác tình trạng bệnh.
Xét nghiệm máu dấu ấn ung thư: 70 – 90% ung thư biểu mô gan có tăng chỉ số AFP tăng nên đây cũng là một trong những xét nghiệm quan trọng hỗ trợ chẩn đoán bệnh.
Siêu âm gan: có thể phát hiện khối u gan có kích thước 1cm trở lên.
Chụp cắt lớp vi tính gan: mục đích chẩn đoán tương tự như siêu âm những hình ảnh rõ nét, định vị rõ hơn.
Sinh thiết gan bằng kim nhỏ
2. Những nguyên nhân tăng nguy cơ bệnh ung thư gan
Dù nguyên nhân gây ung thư gan chưa được xác định rõ nhưng có nhiều yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh như:
Virus viêm gan
Virus viêm gan là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu ở bệnh nhân ung thư gan. Khi xâm nhập vào gan, vi rút gây viêm gan cấp thoáng qua, sau đó có thể tiến triển thành viêm gan mạn. Tình trạng này gây nên hai hậu quả xấu là xơ gan toàn bộ và ung thư gan. Xơ gan và ung thư gan thường đi đôi với nhau hoặc ung thư tiến triển muộn hơn trên nền xơ gan. Ở Mỹ, nhiễm vi rút viêm gan C phổ biến trong khi ở các quốc gia châu Á, viêm gan B lại phổ biến hơn.
Gan nhiễm mỡ không do rượu
ban đầu gan nhiễm mỡ có thể không ảnh hưởng gì đến cơ thể nhưng nếu không được phát hiện và điều trị tích cực sớm có thể dẫn đến những biến chứng xấu như viêm gan, xơ gan và có một tỷ lệ nhỏ biến chuyển thành ung thư.
Nghiện rượu
Uống rượu càng nhiều trong thời gian càng dài ảnh hưởng nhiều đến chức năng gan, tăng đáng kể nguy cơ ung thư gan.
Béo phì
béo phì tác động đến gan tương tự như rượu dẫn đến chứng bệnh gan nhiễm mỡ không cồn, xơ gan và kết thúc là ung thư gan.
Tiểu đường tuýp 2
Theo nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu các vấn đề y khoa ở Mỹ, những người bị tiểu đường có nguy cơ ung thư gan cao gấp khoảng 2 lần so với những người bình thường.
Nấm mốc gạo ngũ cốc: bảo quản kém các loại thực phẩm này có thể khiến chúng tiết ra chất độc Aflatoxin, tăng nguy cơ ung thư
Nhiễm crom ở gan cũng tăng nguy cơ ung thư…
Hút thuốc lá
Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ của bệnh ung thư gan nếu hút thuốc.
Giếng nước với thạch tín
Những người sống dựa trên giếng nước có thể có nguy cơ nhiễm thạch tín tăng khả năng ung thư cao hơn đáng kể.
Các mầm bệnh gây ung thư gan điển hình là viêm gan A, B, C, D các thực phẩm bị nấm mốc, hút thuốc hay do di truyền,…Tất cả đều cùng có thể là nguyên nhân gây ung thư, cho nên cần phải có biện pháp bảo vệ, giữ vệ sinh, cải thiện dinh dưỡng, tăng khả năng miễn dịch và loại bỏ các thói quen xấu…những biện pháp phòng chống ung thư gan có hiệu quả.
3. Cách phòng ngừa ung thư gan
Theo các chuyên gia, ung thư gan được xếp vào nhóm những bệnh ung thư gây tỷ lệ tử vong hàng đầu ở nhiều quốc gia trên thế giới. Bên cạnh đó, việc điều trị bệnh cũng rất khó khăn, cho tiên lượng dè dặt. Hãy thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa ung thư gan:
Không uống rượu bia
Lạm dụng rượu bia gây hại đến toàn bộ cơ thể người dùng, tăng nguy cơ ung thư gan và nhiều bệnh ung thư khác. Nguyên nhân được giải thích là do rượu bia thường xuyên sẽ làm quá tải đến hệ thống lọc chất độc của gan, từ đó sẽ làm các tế bào gan bị tổn thương và trở thành mô sẹo gây xơ gan mãn tính, cuối cùng dẫn đến ung thư gan.
Tiêm phòng vắc xin viêm gan B
Vi rút viêm gan siêu vi B (HBV) là một trong những yếu tố làm tăng cao nguy cơ tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Việc tiêm phòng vắc xin viêm gan B cho trẻ nhỏ là việc làm hữu hiệu nhất trong phòng bệnh ung thư gan sau này.
Sử dụng nguồn nước sạch
Nhiều nghiên cứu chỉ ra sử dụng nước uống có nhiễm asen làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan và nhiều bệnh khác. Chính vì vậy, sử dụng nguồn nước uống đảm bảo cũng có thể giảm nguy cơ mắc bệnh.
Không ăn hạt mốc
Aflatoxin là một chất được tìm thấy trong đậu phộng, lúa mì, đậu tương, lạc, ngô và gạo mốc. Những người sử dụng loại thực phẩm này trong thời gian dài làm tăng nguy cơ phát triển ung thư tế bào gan.