Ung thư tuyến yên là ung thư xảy ra ở tuyến yên, còn được gọi là tuyến “chủ”, là một tuyến có kích thước như hạt đậu nhưng quan trọng đối với hoạt động của cơ thể con người. Nó nằm phía sau mắt và dưới mặt trước của bộ não.
Tuyến yên tạo ra các hormon điều chỉnh các cơ quan và các bộ phận cơ thể quan trọng, bao gồm:
Các khối u hình thành trong tuyến yên rất hiếm và thường không phải ung thư, hoặc lành tính. Hầu hết cũng được coi là “hoạt động”, có nghĩa là chúng tạo ra kích thích tố. Các khối u không tạo ra kích thích tố được gọi là “không hoạt động.”
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, vài trong số 10.000 khối u được dự đoán sẽ được chẩn đoán vào năm 2024 sẽ trở thành ung thư.
Các loại khối u tuyến yên lành tính thông thường bao gồm:
Các khối u tiết hormon tuyến thượng thận (ACTH)
Khoảng 16% các khối u tuyến yên tiết ra quá nhiều hoóc môn tuyến thượng thận nội tiết tố (ACTH), gây ra hội chứng Cushing. Các triệu chứng có thể bao gồm:
Huyết áp cao
Đường huyết cao
Cánh tay và chân mỏng hơn
Chất béo dư thừa xung quanh thân
Hội chứng Cushing không phải lúc nào cũng do khối u gây ra, nhưng hãy đi khám bác sĩ để kiểm tra nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào của khối u ACTH.
Các khối u tiết hormon tăng trưởng
Những khối u này khiến cho cơ thể sản sinh ra quá nhiều hormone tăng trưởng. Các triệu chứng có thể bao gồm:
Đường huyết cao
Tăng trưởng của cơ thể dư thừa tóc
Đổ mồ hôi bất thường
Sự tăng trưởng bất thường của bàn chân và bàn tay của bạn
Khối u tiết prolactin
Những khối u này có thể làm giảm nồng độ testosterone ở nam giới và estrogen ở phụ nữ. Các triệu chứng có thể bao gồm rối loạn chức năng cương dương và tăng trưởng vú ở nam giới, và kinh nguyệt bất thường và chảy ra từ vú ở phụ nữ.
Các khối u tiết hormon kích thích tuyến giáp
Những khối u này có thể gây cường giáp và tăng sự trao đổi chất của bạn. Các triệu chứng có thể bao gồm:
Đổ mồ hôi bất thường
Nhịp tim không đều
Giảm cân bất thường
Chuyển động ruột bất thường
Ai bị ung thư tuyến yên?
Ung thư tuyến yên (ung thư biểu mô tuyến yên) hiếm gặp. Chỉ có vài trăm trường hợp ung thư tuyến yên đã từng được ghi nhận tại Hoa Kỳ. Hầu hết được chẩn đoán ở người cao tuổi và khoảng 75% trường hợp được chẩn đoán sau khi chết.
Các khối u lành tính chiếm khoảng 30 đến 40% tất cả các khối u tuyến yên, theo Hiệp hội khối u não Mỹ. Chúng phổ biến nhất ở phụ nữ và nam giới ở độ tuổi 40 và 50.
Một trong 4 người có thể có khối u tuyến yên lành tính (u tuyến) và thậm chí không biết vì khối u không phải ung thư và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.
Các khối u tuyến yên thường được coi là các khối u não, và chúng chiếm 12 đến 19 phần trăm của tất cả các khối u não chính. Nhưng hầu hết các khối u tuyến yên là lành tính và hầu hết trong số đó đều có thể điều trị được.
Các triệu chứng của khối u tuyến yên là gì?
Các triệu chứng có kinh nghiệm do khối u tuyến yên phụ thuộc vào kích thước và kích thích tố của chúng.
Các triệu chứng phổ biến đối với bất kỳ khối u tuyến yên nào có thể bao gồm:
Các triệu chứng khác cụ thể đối với một số loại u tuyến yên nhất định có thể bao gồm:
Tăng cân
Bầm tím dễ dàng
Khó chịu, lo âu và trầm cảm
Buồn nôn và ói mửa
Chóng mặt
Đỏ bừng mặt
Cơ và xương yếu
Huyết áp cao
Nhịp tim bất thường
Bàn tay và bàn chân lớn
Sản xuất sữa mẹ ngay cả khi không mang thai
Thiếu sữa khi cho con bú
Chu kỳ kinh nguyệt thay đổi
Giảm ham muốn tình dục
Bất lực
Rụng tóc
Sự phát triển và tăng trưởng tình dục bất thường ở trẻ em
Phương pháp điều trị ung thư tuyến yên?
Điều trị ung thư tuyến yên phụ thuộc vào kích thước của khối u và liệu nó có lan rộng hay không.
Nếu không có một hệ thống dàn dựng, các bác sĩ phải cố gắng xác định khối u:
Nhỏ hơn 10 mm (microadenoma) hoặc lớn hơn 10 mm (macroadenoma)
Sản xuất kích thích tố
Đã lan sang các trang web khác
Các lựa chọn điều trị bao gồm:
Phẫu thuật cắt bỏ tuyến yên, trong khi bức xạ giết chết các tế bào vi mô có thể bị bỏ lại phía sau. Trong một số trường hợp, phương pháp điều trị bằng thuốc được sử dụng để thu nhỏ và tiêu diệt khối u hoặc giảm lượng hormone mà khối u đang tạo ra. Chẩn đoán và điều trị sớm là điều cần thiết.
Ngoài ra, việc thay đổi lối sống nhất định trong và sau khi điều trị có thể cải thiện triển vọng và chất lượng cuộc sống của người bệnh:
Tránh hút thuốc và uống quá nhiều rượu.
Thực hiện theo các hướng dẫn của bác sĩ về tập thể dục.
Hãy lựa chọn chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng. Ăn nhiều loại trái cây, rau quả, và protein nạc, và tránh các loại thực phẩm chế biến.
Ngủ nhiều và thư giãn thường xuyên để ngăn ngừa mệt mỏi. Hãy xem xét thiền định và yoga.
Điều trị ung thư có thể khiến bạn cảm thấy yếu ớt. Ăn uống lành mạnh, cùng với giảm căng thẳng có thể giúp bạn cảm thấy tràn đầy sinh lực và tích cực trong khi được điều trị ung thư tuyến yên của bạn.
Biến chứng của ung thư tuyến yên là gì?
Ung thư không được điều trị có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của bạn hoặc gây tử vong. Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu và tuân theo phác đồ điều trị do bác sĩ đề nghị. Nếu bạn trải qua phẫu thuật để loại bỏ một khối u tuyến yên, có một số nguy cơ nhiễm trùng hoặc một phản ứng gây mê. Các nguy cơ khác của phẫu thuật tuyến yên bao gồm:
Vấn đề với thị giác vì dây thần kinh mắt bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật
Chảy máu nặng vào não hoặc mũi nếu mạch máu bị tổn thương
Tổn thương cho các bộ phận khác của tuyến yên, có thể gây ra các triệu chứng khác
Biến chứng hiếm gặp bao gồm:
Dịch não tủy (CSF) rò rỉ từ não ra khỏi mũi
Viêm màng não, viêm màng xung quanh tủy sống và não
Những biến chứng này thường có thể được điều chỉnh và không phải lúc nào cũng gây ra tổn thương lâu dài.
Nếu bạn có phẫu thuật, bạn có thể bị nghẹt mũi, áp lực xoang và mệt mỏi chung trong vài tuần đầu.
Bạn có thể sẽ cần xạ trị sau phẫu thuật để điều trị thêm ung thư tuyến yên. Và bạn cũng có thể cần liệu pháp hormon hoặc các loại thuốc khác do bác sĩ nội tiết đề xuất.