Bình thường những cây lan khỏe mạnh sẽ thỉnh thoảng bị vàng lá già và rụng đi. Tuy nhiên, lan bị vàng lá cũng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau. Trong bài viết này, mình sẽ đề cập đến 10 nguyên nhân phổ biến khiến lá phong lan bị vàng và các giải pháp khắc phục những vấn đề đó.
1. Nắng trực tiếp làm lan bị vàng lá, cháy lá
Trong tự nhiên, hoa lan thường mọc dưới ánh sáng mặt trời gián tiếp dưới tán rừng nhiệt đới. Kết quả là, chúng hiếm khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trực tiếp mạnh mẽ. Do đó, khi bạn chăm sóc cây lan của bạn ở nhà, bạn nên đảm bảo rằng cây của bạn nhận được nhiều ánh sáng. Nhưng hãy chắc chắn rằng đó là ánh sáng mặt trời gián tiếp, thay vì ánh nắng trực tiếp.
Quan sát hình bên trên bạn có thể thấy lá lan bị vàng hết do ánh nắng trực tiếp. Và cũng có một số dấu hiệu về các vết cháy sém vàng trên lá. Nếu bạn gặp trường hợp này thì nên chuyển cây đến một vị trí phù hợp hơn. Nơi nó được ăn nắng gián tiếp dưới mái che.
Đồng thời nên sử dụng lưới xanh hoặc đen làm mái cho giàn gian nhà mình. Đối với những khu vực nóng quá bạn có thể tăng cường thêm 1 lớp lưới nữa. Việc dùng lưới che giàn có tác dụng ngăn cản tia nắng chiếu trực tiếp lên lan và chậu lan, tránh gây cháy lá và rễ cho lan. Trong khi đó vẫn tạo điều kiện đủ ánh sáng cho cây quanh hợp và phát triển. Ngoài ra lưới có độ thông thoáng, giúp không khí được điều hòa. Không giữ nhiệt lượng trong vườn lan của bạn
2. Nhiệt độ cao thường xuyên cũng làm lan bị vàng lá
Trong tự nhiên lan sống dưới tán cây nơi nhiệt độ thường khá vừa phải. Điều này cung cấp khí hậu có nhiệt độ khá ổn định và độ ẩm cao cho nó. Nhiệt độ ở đây giảm nhẹ vào ban đêm rất thích hợp cho nó phát triển.
Trong điều kiện trồng lan ở vườn nhà, nhất là nhà phố, ban công sân thượng. Việc duy trì nền nhiệt độ thường xuyên lâu ngày trên 80°F (27°C). Làm giảm hiệu quả của các quá trình trao đổi chất thông thường của cây lan. Lâu ngày sẽ làm cây lan căng thẳng quá mức dẫn đến sốc nhiệt. Lúc này những chiếc lá sẽ bắt đầu chuyển sang màu vàng nhăn nheo. Nếu vấn đề không được khắc phục sớm, có thể lan sẽ vàng rụng lá và thậm chí là chết cây.
3. Lan bị vàng lá do tưới quá nhiều nước
Lá lan bị vàng và nhăn nheo, rễ mềm và ngả màu nâu là dấu hiệu tưới quá nhiều. Tưới quá nhiều nước có thể dẫn đến thối rễ và làm chết rễ nhanh chóng. Cây lan của bạn sau đó sẽ không thể hấp thụ nước và chất dinh dưỡng nữa.
Hầu hết người mới chơi lan có xu hướng tưới nước nhiều cho lan. Điều đó là tự nhiên, vì tất cả chúng ta đang cố gắng chăm sóc tốt cây lan của mình. Tưới nước cho lan làm ta cảm thấy như là điều đúng đắn để nuôi dưỡng chúng. Tuy nhiên, hoa lan nói riêng chỉ cần một lượng nước đủ độ ẩm để phát triển. Bạn chỉ nên tưới nước cho cây khi giá thể đã khô thôi. Về chi tiết cách tưới lan bạn có thể xem hướng dẫn của mình TẠI ĐÂY
Khi cây đã bị úng rễ khá nghiêm trọng thì tốt hơn hết nên thay chậu mới cho cây. Những lá đã bị vàng, thối hoặc mềm thì nên dùng dao, kéo đã được khử trùng để cắt bỏ hoàn toàn (nếu nặng) hoặc cắt lui vào phía trong chỗ thối tầm 2 phân.
4. Lan bị vàng lá do bón quá liều phân thuốc
Tương tự như tưới nước quá nhiều, hầu hết mọi người có xu hướng bón phân quá mức cho cây lan. Khi bạn vừa phun thuốc hoặc bón phân loại mới cho lan vườn nhà. Một vài ngày sau lá lan bị vàng bất thường, vàng loang lổ trên lá, vàng cả lá rất non. Lúc này nguyên nhân đầu tiên bạn nên nghĩ tới có thể do mình bón quá nhiều phân. Hoặc sử dụng một loại phân thuốc mới cho vườn lan nhà mình bị quá liều.
Các chất dinh dưỡng quá mức như canxi, mangan, kẽm, đồng hoặc phốt pho có thể ngăn chặn sự hấp thu sắt của cây lan của bạn. Điều này thực sự sẽ gây ra các triệu chứng thiếu sắt làm lan bị vàng lá
Có rất nhiều trường hợp nhắn tin hỏi mình về lan bị vàng lá kiểu này. Lời khuyên đưa ra ở đây là khi sử dụng bất kỳ loại phân bón lá nào, bạn cũng nên sử dụng 1/2 liều lượng khuyến cáo. Phun thuốc thì nên pha đúng liều lượng. Hoa lan nói chung cần dinh dưỡng nhẹ, và chỉ cần nồng độ phân bón không thường xuyên và loãng. Thà chậm mà chắc nha các bạn.
Nếu lỡ làm lan bị ngộ độc do quá liều phân thuốc bạn làm như sau: Ra tiệm thuốc thú y mua 1 lọ B12 loại dùng cho gia cầm bà B1 về pha tỉ lệ 2ccB12/ lít + 5cc B1/16 lít nước 2 ngày phun 1 lần. Phun đến lần thứ 3 là cây đã cơ bản phát triển bình thường trở lại. Về điều trị lan bị quá liều phân thuốc mình cũng đã đề cập trước đây rồi. Bạn có thể tham khảo cách chữa bằng phương pháp hữu cơ TẠI ĐÂY
5. Lá lan bị già sẽ vàng và rụng tự nhiên
Khi bộ lá của cây lan đã già chuyển sang màu vàng và chết dần theo thời gian. Nguyên nhân này toàn bình thường và không có gì phải lo lắng
Lá già vàng và rụng thường xảy ra khi một cây lan phát triển lá mới đối với lan đơn thân. Hoặc rụng lá để chuẩn bị ra hoa đối với dòng lan đa thân như phi điệp chẳng hạn. Lúc này lan sẽ ưu tiên dinh dưỡng cho sự phát triển lá mới hoặc nuôi hoa hoa. Vì vậy nếu cây cảm thấy rằng lá già không cần thiết, nó sẽ bắt đầu quá trình rụng lá tự nhiên.
6. Lan bị vàng lá do sự thay đổi đột ngột trong môi trường sống
Bất kỳ thay đổi đột ngột về khí hậu hoặc vị trí vốn có của cây lan đều có thể làm cho cây bị sốc. Cây lan của bạn có thể phản ứng bằng cách vàng rụng lá hoặc nở hoa. Hoặc trong trường hợp ít nghiêm trọng hơn là bị héo và vàng nhẹ. Điều này rất có thể xảy ra khi bạn mới mua 1 cây lan về. Hoặc khi bạn di chuyển một cây lan từ vị trí này sang vị trí khác trong vườn. (Mình hay lợi dụng đặc tính này để kích hoa cho phi điệp khi đã thắt ngọn bằng cách cho em nó ăn nắng)
Khi bạn mới mua lan về mà gặp trường hợp lan bị vàng lá thì đừng lo lắng. Tất cả những gì bạn có thể làm là treo nó vào một nơi mát mẻ tránh nước để cây thích ứng từ từ với khí hậu xung quanh. Lấy b12 pha nước tỉ lệ 1cc/1l nước tưới 3 ngày /1 lần kèm B1 vs supethree 1cc/1 lít nước tưới 5 ngày 1 lần
Một số cây lan thích hợp với điều kiện ánh sáng và độ ẩm khác nhau. Nên việc di chuyển cây lan từ vị trí này sang vị trí khác trong vườn nhà cũng nên cân nhắc.
7. Lan bị vàng lá do nhiễm nấm làm hư bộ rễ
Nếu bạn thấy lá cây lan bị vàng, một trong những điều đầu tiên bạn nên làm là kiểm tra bộ rễ. Rất có thể cây lan của bạn đang phát triển trong môi trường giá thể thoát nước kém. Hoặc 2-3 năm rồi bạn không thay giá thể khi mà rễ đã mọc quá nhiều. Đây là những điều kiện cho nấm bệnh phát triển khi bạn tưới nước mà không thoát nhanh được.
Lúc này giá thể tích nấm khuẩn nhiều lây cho rễ lan và làm chết rễ. Khi đó cây sẽ bị yếu do không hút được chất dinh dưỡng. Điều này tạo môi trường cho vi khuẩn xâm nhập gây bệnh vàng lá cho lan.
Khi gặp trường hợp này nếu nhẹ thì pha physan theo tỷ lệ chuẩn 2cc/ lít nước phun tất cả toàn bộ thân, lá, gốc, giá thể để sát khuẩn và tiêu diệt mầm bệnh. Nặng thì bạn cần nhấc cây lan ra khỏi chậu hoặc giá thể. Loại bỏ tất cả các rễ bị hư bằng kéo sắc, vô trùng. Xử lý thuốc nấm cẩn thận sau đó trồng lại với giá thể sạch.
8. Bệnh đốm nâu thối nhũn cũng làm lan bị vàng lá
Bệnh do vi khuẩn này, sẽ gây ra những đốm màu vàng hoặc nâu không đều, ướt trên lá lan của bạn. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện nóng và ẩm hoặc mưa nhiều. Những vết này nếu không chữa trị kịp thời sẽ lan nhanh khắp mặt lá và lan qua cả cây gây vàng lá lan và thối nhũn.
Nếu bị nhẹ thì các bạn có thể dùng dao lam hoặc kéo đã sát trùng cắt bỏ chỗ thối đi. Sau đó nên thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa tái nhiễm như: Xịt thuốc diệt khuẩn phổ rộng hoặc thuốc diệt nấm, để ngăn ngừa. Mình thì hay dùng bột quế rắc lên vết cắt để sát trùng diệt khuẩn. Do tính sát khuẩn mạnh nên bột quế cũng có thể dùng để trị thối nhũn nha các bạn .
Nếu cây bị nặng thì bạn Pha 2 hợp chất bột thuốc đặc trị nấm và vi khuẩn Antracol + Staner rắc lên vết bệnh. Nếu không có thì kiếm loại thuốc tương đương có sẵn ở quầy thuốc BVTV như: stepguard, kasuran btn. Không có nữa thì bạn kiếm lọ Streptomycin hoặc poner rắc bột đó lên vết bệnh. chất bột tác dụng hút sạch dịch bệnh thẩm thấu trị bệnh
Về bệnh thối nhũn này mình đã có bài viết khá chi tiết cách phòng và trị rồi. Các bạn có thể theo dõi thêm TẠI ĐÂY nha
9. Lan bị vàng lá do thiếu hụt chất dinh dưỡng
Hiện nay có nhiều người mua hoa lan về trồng nhưng ít hoặc không bón phân cho chúng. Trong khi môi trường trồng trong chậu chứa rất ít chất dinh dưỡng nhất định cho cây lan. Cuối cùng nguồn cung này sẽ cạn kiệt cây lan sẽ bắt đầu có dấu hiệu thiếu chất dinh dưỡng.
Ví Dụ: Thiếu nitơ, sắt, kẽm và mangan sẽ gây ra màu vàng của lá. Điều này có thể được khắc phục bằng cách bắt đầu sử dụng một loại phân bón phù hợp. Bạn có thể tham khảo cách bón phân chi tiết của mình TẠI ĐÂY
10. Cuối cùng chất lượng nước tưới cũng làm lan bị vàng lá
Nếu loại nước bạn tưới cho cây lan là nước cứng. Hoặc nếu nước máy được xử lý quá mức bằng clo. Khi dùng chúng tưới sẽ làm lan sẽ kém phát triển hoặc bị vàng đầu lá.
Hàm lượng canxi và magiê hòa tan quá mức trong nước cứng, có thể làm giảm khả năng hấp thụ các vi chất dinh dưỡng thiết yếu khác của cây lan, dẫn đến thiếu hụt và các vấn đề về tăng trưởng của cây, bao gồm cả bệnh vàng lá.
Clo, chloramines, fluoride và các kim loại nặng khác nhau thường có trong nước máy với nồng độ khác nhau. Nên trước khi tưới bằng nước máy bạn nên để 1-2 ngày trước khi tưới. Làm như vậy thì các chất không tốt sẽ lắng đọng lại hoặc bốc hơi và độ Ph ổn định, nhiệt độ nước và đất gần giống nhau rồi tưới, cây dễ tiếp nhận hơn
Đến đây chắc các bạn đã cơ bản xác định được vài nguyên nhân phổ biến gây vàng lá trên lan rồi. Rất cám ơn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng rằng qua bài viết bạn cũng đã có kinh nghiệm để xác định nguyên nhân và điều trị khi cần thiết.